به گزارش مبشرین به نقل از ایکنا، ماه صفر دومین ماه قمری پس از محرم است که در دوران جاهلیت آن را ناجز مینامیدند. صفر از ریشه «صفر» به معنی تهی و خالی است. دلیل نامگذاری این است که، چون این ماه پس از ماه محرم است و مردم دوران جاهلیت در ماه محرم به دلیل اینکه از ماههای حرام بود، از جنگ دست میکشیدند، با فرارسیدن ماه صفر به جنگ روی میآوردند و خانهها خالی میماند؛ از این رو به آن صفر گفتهاند.
در متون اسلامی هیچ روایتی در باب نحوست ماه صفر وجود ندارد و نحسی این ماه ریشه تاریخی دارد و نه دینی؛ برای این ماه اعمال و اذکاری توصیه شده که از مهمترین آنها صدقه دادن است. همچنین برای آغاز آن اعمالی ذکر شده از جمله نماز، روزه و خواندن قرآن که در ادامه به جزئیات آن اشاره میکنیم.
اعمال مشترک اول هر ماه
اولین عمل مشترک در این ماه دعاست. در زمان دیدن هلال خواندن دعای هلال وارد شده است و اقلش آن است که سه مرتبه بگوید اللّهُ اَکْبَر و سه مرتبه لا إلهَ الَّا الْلّه و سپس بگوید: اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذی أذْهَبَ شَهْرَ کَذا وَ جاءَ به شهرِ کَذا. بهترین دعای زمان رؤیت هلال دعای ۴۳ «صحیفه سجادیه» است. دومین عمل مشترک توجه به قرآن و قرائت آن است. خواندن هفت مرتبه سوره «حمد» نیش سفارش شده است.
همچنین از اموری که بر آن تأکید شده، سه روز روزه گرفتن در هر ماه است. مرحوم «علامه مجلسی» در «زادالمعاد» میگوید: مطابق مشهور، این سه روز، پنجشنبه اول ماه و پنجشنبه آخر ماه و چهارشنبه اول از دهه وسط ماه است. شب اول ماه دو رکعت نماز بجا آورد، به این نحو که در هر رکعت پس از سوره «حمد» سوره «انعام» را بخواند سپس از خداوند متعال بخواهد که او را از هر ترسی و هر دردی ایمن گرداند.
برای روز اول این ماه آمده است که خواندن نماز اول ماه که آن دو رکعت است، در رکعت اول بعد از «حمد» سی مرتبه سوره «توحید» و در رکعت دوم بعد از «حمد» سی مرتبه سوره «قدر» بخواند و بعد از نماز صدقهای در راه خدا بدهد، هر کس چنین کند، سلامت خود را در آن ماه از خداوند متعال گرفته است.
اعمال ماه صفر
هر یک از روزهای سال، روز خداست و انسان میتواند در آن روز برای موفقیت خویش، تلاش کند و برای نزدیکی به خدای سبحان و فراهمآوری خرسندی وی، عبادت و تصدق کند و خدمت به مردم کند. در ادامه، متن گفتار محدث بزرگ حضرت آیتالله شیخ عباس قمی را درباره اعمال ماه صفر از وقایعالایام بیان میکنیم.
بدان که این ماه(صفر) معروف به نحوست است و شاید سبب آن، واقع شدن وفات رسول خدا(ص) در آن است، همچنان که نحوست دوشنبه به این سبب است؛ و یا به جهت آن است که این ماه، بعد از سه ماه حرام(ذیالقعده، ذیالحه و محرم الحرام) واقع شده که در آن سه ماه، حرب و قتال نبوده و در این ماه، شروع به قتال مینمودند و خانه و منازل از اهلش خالی میشد؛ و این هم یک سبب است در وجه تسمیه آن، به صفر. به هر حال، از برای رفع نحوست، هیچ چیز بهتر از تصدقات و ادعیه و استعاذات وارده نیست؛ و اگر کسی خواهد محفوظ بماند از بلاهای نازله در این ماه، در هر روز ده مرتبه بخواند این دعایی را که «محدث فیض» روح الله روحه، در «خلاصة الاذکار» ذکر فرمود: «یا شدید القوی، و یا شدید المحال، یا عزیز، یا عزیز، ذلّت بعظمتک جمیع خلقک، فاکفنی شَرّ خلقک، یا محسن، یا مجمل، یا منعم، یا مفضل، یا لا اِله الّا اءنت، سبحانک إ نّی کنتُ مِن الظّالمین، فاستجبناله و نجّیناهُ من الغمّ، و کذلک ننجیِ المؤمنین، و صلّی اللّه علی محمّد و آله الطّیبین الطّاهرین». سیّد، در «اقبال» دعایی برای هلال این ماه روایت کرده است.
ماه صفر در نزد شیعیان
شیعیان اثنی عشری و محبان اهلبیت(ع)، ماه صفر را از ایام سوگواری سال میدانند. زیرا در ابتدای این ماه خانواده امام حسین(ع) و بازماندگان واقعه کربلا را به صورت اسیری وارد شام نمودند و آنان را در فشار روحی و روانی و مورد تحقیر و توهین قرار دادند، به طوری که یکی از فرزندان خردسال امام حسین(ع)، به نام رقیه(س)، بر اثر این سختیهای طاقت فرسا، در دمشق به لقاءاللّه پیوست. همچنین، بیستم این ماه، اربعین شهادت امام حسین (ع) و یارانش در کربلا است.
بنا به روایت علمای شیعه و برخی از علمای اهل سنت، در ۲۸ صفر، رحلت جانگداز رسول گرامی اسلام حضرت محمد(ص) و شهادت سبط پیامبر، حضرت امام حسن مجتبی(ع) و در آخر این ماه، شهادت ثامن الحجج حضرت علی بن موسی الرضا(ع) واقع شده است. بدین جهت، شیعیان این ماه را همانند ماه محرم، به سوگواری میپردازند. در بسیاری از مراسمها و محافل مذهبی، دو ماه محرم و صفر را پشت سر هم گرامی میدارند و در آنها به عزاداری مشغولاند. البته اکثر مورخان اهل سنت، رحلت پیامبر(ص) را در ماه ربیعالاول میدانند. بدین جهت برای این ماه برنامه ویژهای ندارند.
ختم سوره واقعه
یکی از ختمهایی که بسیار مورد توجه واقع شده و بر آن تأکید شده و امروز میتوانید آن را شروع کنید ختم سوره واقعه است. روش ختم نیز به این صورت است که روز اول یک سوره واقعه، روز دوم دو سوره واقعه، روز سوم سه سوره واقعه تا روز چهاردهم به همین ترتیب به شماره روزها سوره واقعه خوانده میشود یعنی روز چهاردهم ۱۴ سوره واقعه خوانده میشود این سورهها را میتوان در طول روز و به مرور زمان خواند. در روایتی از معصوم(ع) آمده است، چون اول ماه قمری با روز دوشنبه مصادف گردید ختم سوره واقعه را به روشی که بیان شد، انجام دهید. خواندن این سوره دارای فضایل وبرکات زیادی است. از حضرت رسول اکرم(ص) نقل شده که هرکه سوره واقعه بخواند در هر شب به او پریشانی نمیرسد. همچنین از امام جعفر صادق(ع) نقل شده است که هرکه سوره واقعه بخواند در هر شب پیش از آنکه بخوابد ملاقات کند خداوند را در حالتی که روی آن، چون ماه باشد. مجدد از این امام نقل شده که هرکه مشتاق بهشت است سوره واقعه بخواند. خواندن این سوره موجب ازدیاد رزق میگردد.
دعای ویژه ماه صفر
برای هر روز ماه صفر اعمالی ذکر شده است که برای مشاهده آنها میتوانید به مفاتیح مراجعه کنید. البته دعای ویژه ماه صفر که از محدث بزرگ مرحوم «فیض کاشانی» نقل شده که بهتر است هر روز ۱۰ مرتبه خوانده شود به شرح زیر است.
یا شَدیدَ الْقُوی وَیا شَدیدَ الْمِحالِ یا عَزیزُ یا عَزیزُ یا عَزیزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِکَ جَمیعُ خَلْقِکَ فَاکْفِنی شَرَّ خَلْقِکَ یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَکَ اِنّی کُنْتُ مِنَ الظّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ وَصَلَّی اللّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِهِ الطَّیِّبینَ الطّاهِرینَ. (خلاصة الاذکار)ای سخت نیرو وای سخت عقوبت!ای عزیز،ای عزیز،ای عزیز! در برابر عظمت تو همه آفریدگانت خوار شدند، پس کفایت کن از من شر خلقت را. ای نیکو ده، ای زیباییبخش، ای نعمتبخش، ای فزونبخش، ای که معبودی جز تو نیست! منزهی تو و من از ستمکاران هستم. پس دعای او (یونس) را اجابت کردیم و از اندوه نجاتش دادیم و این چنین نجات دهیم مؤمنان را و درود خدا بر محمد و آل پاک و پاکیزهاش.
حوادث تاریخی فراوانی در ماه صفر رخ داده است که به برخی از آنها اشاره میشود. کاروان اسرا در ابتدای ماه صفر به شهر شام وارد شد و نخستین روز صفر آغاز جنگ صفین بوده است. حضرت رقیه(س)، دختر سه ساله امام حسین(ع) در پنجم این ماه در سال ۶۱ هجری و در خرابه شام رحلت کردند. عمار یاسر اصحاب پیامبر(ص) و از پیشگامان تشیع در نهم ماه صفر در سن ۹۳ سالگی به شهادت رسید که شهادت او برای شیعیان و اهل بیت(ع) سنگین و دردناک بوده است. در اول صفر سر مطهر امام حسین(ع) به شام وارد شد. سوم صفر نیز مصادف با ولادت حضرت امام محمد باقر(ع) به روایتی است. همچنین هفتم صفر نیز بنا بر روایتی ولادت امام موسی کاظم(ع) و شهادت امام حسن مجتبی(ع) بنابر نقل بحار، وفات آیتالله العظمی مرعشی نجفی ۱۴۱۱ قمری است.
منبع:
مبشرین|پایگاه خبر قرآنی و معارف اسلامی
لینک مستقیم :
http://mobasherin.ir/shownews.aspx?id=56502