به گزارش مبشرین به نقل از ایرنا، عزاداری مردم بوشهر، سبک و سیاقی که مختص خود آن ها است. نمونه‌اش در جنوب ایران، فقط در خوزستان است اما چون از این سرزمین به آن خطه رفته، ویژگی‌هایی دارد که نشان از اصالتش دارد.
«عبدالحمید دشتی‌فرد»، ذاکر بوشهری که سال‌هاست در این از اهل بیت می‌خواند و از شهید کربلا یاد می‌کند، درباره این عزاداری گفت: شکل ظاهری عزاداری بوشهر، به اواخر دوره قاجار برمی‌گردد. پیش از آن، دواربودن، زولبیا مانند بود، یعنی حلقه‌های آن آغاز و پایان داشت اما می‌گویند ناخدا عباس بوشهری که حرکت امواج را می‌دید که وقتی چیزی در آب می‌افتد، چگونه دایره شکل می‌گیرد و به‌سرعت تعمیم به اطراف تعمیم پیدا می‌کند، آن‌را ابداع کرد.
دیگر آنکه توجه داشته باشید که دایره شکل کاملی است و در عرف هندسی، کامل‌ترین و مطلوب‌ترین شکل هندسی است. این دایره‌بودن البته حُسن دیگری هم دارد و آن هم این است که دایره تنها شکلی است که هم تحرک دارد یعنی دست و پا به حرکت درمی‌آید و هم باعث استفاده بهینه از فضا می‌شود. همچنین دایره ریتم ایجاد می‌کند و می‌شود به آن انعطاف داد. حلقه وسط که کوچک‌تر است، حرکتش بیشتر است.
عبدالحمید دشتی‌فرد
او حفظ این شیوه عزاداری را به‌سبب علقه و علاقه مردم نسبت به آن می‌داند که گوشت و پوست‌شان عجین و قرین شده و در ادامه درباره سازهای عزاداری بوشهر بیان کرد: سنج و بوق و دمام، باید سه‌تایی باشد چون یک نوای ترکیبی است و دمام به‌تنهایی حلاوتی ندارد. ریشه دمام به آفریقایی و مشخصا زنگبار برمی‌گردد. البته نمی‌دانیم در زنگبار چگونه استفاده می‌شده اما در دیار ما اعلام‌های عمومی با دمام صورت می‌گرفت و فقط در عزاداری‌ها استفاده نمی‌شد که شاید حالا کارکردش، چندان توجیهی نداشته باشد اما مردم از آن، همچنان با همان سبک و سیاق پیروی می‌کنند. تعداد دمام‌زنان، فرد است و کسی که فرد واقع می‌شود عکس دیگران دمام می‌زند که اِشکون‌زن نام دارد. همچنین نحوه زدن دو نفر جلوی صف، با بقیه فرق دارد که قنبرزن نام دارند و بقیه، اسم‌شان، صف دمام است که شیوه زدن‌شان، یک دست و دو چوب است، یعنی یک ضربه با دست به یک طرف آن و با چوبی که در دست دارند، دوبار به طرف دیگر دمام ضربه می‌زنند. همچنین جنس چوب آن، گردو و خودِ آن، پوست گوسفند است. جالب است بدانید دمام، مطلقا در ایران تولید نمی‌شود. البته دمام‌های جدید چون دیگر از چوب گردو یا ساج نیست، احتمال ازبین‌رفتن‌شان توسط موریانه‌ها وجود دارد.
وی که در بوشهر به ناخدا شهرت دارد، اضافه کرد: تعداد سنج‌زن‌ها چندان مهم نیست اما تعدادی از آنها در ابتدا و تعدادی دیگر در انتهای صف دمام‌زنان می‌ایستند و آنان که اول هستند، به‌نوعی محرک اشکون‌زن هستند. بوق هم که تکمیل‌کننده است و صدای آن هم حرکت‌دهنده است اما طرز صدای آن به خودِ بوق‌زن برمی‌گردد. سنج که فلزی است اما جنس بوق، از شاخ حیوانات است.
این مداح بوشهری از خاطرات خود هم گفت: به یاد دارم و به چشم دیدم در گذشته کسانی‌که دمام می‌زدند گریه می‌کردند یعنی آنقدر عمیق می‌شدند اشک می‌ریختند و شنونده را با خود همراه می‌کردند. همین حالا اگر دمام را نبینید هم حال غمگنانه‌ای در شما ایجاد می‌شود. اصلا آنها بودند که آهنگ عزا را شروع می‌کردند. یعنی مقدمه آن بود، نه سینه‌زنی. اما امروز، متأسفانه جوان‌ها حال سابق را ندارند و همین هم باعث می‌شود از حال کار کاسته شود.
وی قدیمی‌ترین عزاداری بوشهری‌ها را به‌ترتیب زمان، در محله‌های چهارگانه بوشهر، دهدشتی، کوتی، شَنبِدی و بهبهانی دانست و تأکید کرد اما در این میان، دمامِ بهبهانی‌ها و شَنبِدی‌ها، بوشهری‌تر یعنی اصیل‌تر از دو محله دیگر است.
منبع:
مبشرین|پایگاه خبر قرآنی و معارف اسلامی
لینک مستقیم :
http://mobasherin.ir/shownews.aspx?id=57345