نقش فرهنگ مستمع در شور دادن به تلاوت
قاری بین‌المللی کشورمان معتقد است که یکی از دلایل برگزاری پرشور محافل انس با قرآن در برخی کشورهای مسلمان بحث فرهنگ عامه آنهاست. این در حالی که رعایت نظم و ادب در حین استماع در محافل ایران بیشتر مورد توجه است و باعث می‌شود تا مستمع کمتر به شکستن چارچوب‌ها در تشویق رغبت داشته باشد.
كدخبر: 67664
1400/01/06

 به گزارش مبشرین به نقل از ایکنا، سیدجواد حسینی، قاری بین‌المللی کشور تاکنون تلاوت‌های ماندگاری را از خود به یادگار گذاشته است، تلاوت‌هایی که سال‌های سال در ذهن مستعمین باقی مانده و به بخش قابل توجهی از جریان تلاوت کشور نیز تبدیل شده است، بدون شک تلاوت‌های او به خصوص در خارج از کشور باعث شناخته شدن بیشتر تلاوت ایران در دنیای اسلام شده است.

حسینی به واسطه تلاوت‌های زیبایی که انجام داده است از جمله قاریان پرمحفل هم در داخل و هم خارج کشور به شمار می‌رود،‌ اما او کمتر اهل گفت‌وگو با رسانه‌هاست و طی این سال‌ها کمتر گفت‌وگویی از او در اذهان باقی مانده است. در آخرین روزهای سال ۹۹ فرصت کوتاهی دست داد تا در ایکنا میزبان این قاری بین‌المللی باشیم. ماحصل این دیدار گفت‌وگویی است که در ادامه آن را می‌خوانید؛

ایکنا ـ ضمن تشکر از حضور شما در ایکنا، در حالی که چندین رسانه تخصصی در حوزه قرآنی در کشور فعالیت دارد و روزانه شاهد گفت‌وگوهای متعدد این رسانه‌ها با اهالی قرآن از جمله قاریان، حافظان و فعالان قرآنی هستیم، اما کمتر گفت‌وگویی از شما در رسانه‌ها منتشر شده است، این مسئله علت خاصی دارد؟

سیدجواد حسینی: نظر من این است که کار سیدجواد حسینی، تلاوت قرآن است. من خیلی کم صحبت می‌کنم و تلاش می‌کنم بیشتر تلاوت داشته باشم و خودم را رشد دهم، مطمئناً جامعه از یک قاری انتظار دارد که تلاوت باکیفیتی از او بشنود و من هم تلاش می‌کنم در این راستا حرکت کنم و برای رسیدن به کیفیت مورد انتظار مردم از یک تلاوت تلاش کنم. امیدوارم در ادامه تلاش برای ارتقای تلاوت شخصی به فکر ارتقای تلاوت جمهوری اسلامی ایران در بین کشورهای اسلامی نیز باشم.

ایکنا ـ اجراهای بسیار زیادی از شما شنیده و دیده شده که شور و حال خاصی دارد و کمتر در تلاوت قاریان دیگر دیده‌ایم. جالب است که اغلب این اجراها هم در خارج از کشور صورت گرفته، انگار تلاوت‌های شما در خارج از کشور بهتر و با کیفیت‌تر از تلاوت‌های داخلی است، آیا واقعاً این گونه است؟

سیدجواد حسینی: فضا و شور و حالی که قاری در آن قرار می‌گیرد در هر کشوری متفاوت است، این تفاوت هم به خاطر تفاوت در فرهنگ‌های حاکم در هر کشور است. ما ایرانی‌ها با توجه به فرهنگی که داریم مأخوذ به حیا هستیم و سعی می‌کنیم در حضور یک مهمان یا در یک برنامه و مراسم رعایت ادب و احترام و نظم را داشته باشیم، این رعایت ادب در محضر قرآن بسیار بیشتر است، اگر در جلسات قرآن حضور یافته باشید متوجه شده‌اید که رحل‌های قرآن با یک نظم خاص چیده شده و این نظم در حد کمال در طول محفل و جلسه رعایت شده است، این رعایت نظم و برهم‌نزدن چارچوب‌ها در یک محفل قرآنی به جزئی از فرهنگ ما ایرانی‌ها تبدیل شده است.

سیدجواد حسینی، قاری بین‌المللی

این نظم، ادب و حجب و حیا تا حدودی از شور و حال جلسه و محفل قرآنی کم می‌کند و باعث می‌شود تا مستمع آن چیزی را که در دل دارد در حین تلاوت به زبان نیاورد؛ به بیان دیگر همین حیا و ادب سبب شده تا مستمع لذت خود از یک فراز را بر زبان نیاورد و به اصطلاح یخ مستمع باز نشود. برای مثال از بغل دستی خود خجالت بکشد و خواسته خود بر تکرار یک فراز توسط قاری را مطرح نکند. بنابراین بخشی از شور و هیجانی که در محافل وجود دارد به خاطر همین فرهنگ است. در حالی که در محافل خارج از کشور این گونه نیست و مستمع اوج لذت از شنیدن یک فراز را به زبان می‌آورد و از قاری می‌خواهد یک فراز را تکرار یا در دستگاه دیگر نیز اجرا کند.

در جلسه‌ای که در مشهد برگزار شد در خدمت حضرت آقا بودیم، ایشان فرمودند جلساتی که در مشهد برگزار می‌شود، شور و حال متفاوتی دارد. اعتقاد دارم که نظر معظم‌له هم، همین است که این شور و حال متفاوت را باید به کل کشور بسط دهیم و فضای شور و حال و حسی تلاوت در فضای محافل حاکم شود.

ایکنا ـ اجراهای شما در خارج از کشور بسیار زیبا و ماندگار بوده، تلاوت‌هایی که برخی از آنها هزاران بار در فضای مجازی بازنشر شده است. شما کدام یک از اجراهایتان در خارج از کشور را بیشتر پسندیده‌اید و متفاوت‌تر از بقیه بوده است؟

سیدجواد حسینی: بعد از سرنگونی صدام، در قالب اولین گروهی که برای اجرای تلاوت به کشور عراق و حرم امام حسین(ع) اعزام شدیم، حضور داشتم. این اعزام بعد از تعامل بین آستان قدس رضوی و حرم حضرت امام حسین(ع) صورت گرفت. توفیق بسیار بزرگی بود تا در آن گروه حضور داشته باشم و به تلاوت بپردازم. در آن ایام تازه مادرم را از دست داده بودم و در شرایط روحی خوبی نبودم، دوران سختی را سپری می‌کردم. وقتی به حرم امام حسین(ع) رفتم و تلاوت کردم، شور و حال غیرقابل وصفی حاکم شد.

درست است شور و حال در تلاوتی که در کشورهای دیگر همچون بنگلادش داشتم بسیار زیاد بود، اما حس و حالی که در کربلا و در حرم امام حسین(ع) به من دست داد قابل وصف نیست و فضایی بهشت‌گونه برای من در سراسر تلاوت ترسیم شده بود، واقعاً خودم را در آن لحظات بر روی زمین احساس نمی‌کردم. بدون شک بهترین و ماندگارترین تلاوتی که داشته‌ام همان تلاوت بوده است.

ایکنا ـ جالب است که این تلاوت کمتر شنیده شده، علتی داشته است؟

سیدجواد حسینی: بعداً این تلاوت از شبکه‌های مختلف پخش شد، اما در ایران بازتاب زیادی نداشت. من دسترسی به آن تلاوت ندارم تا یک بار دیگر آن را گوش دهم، اما هرچه بود یک فضای بهشت‌گونه برای من رقم زد که بسیار دوست دارم باز هم رقم بخورد.

سیدجواد حسینی، قاری بین‌المللی

ایکنا ـ در حال حاضر بسیاری از پیشگامان عرصه‌های مختلف سعی دارند در کنار فعالیت تخصصی خود یک سری فعالیت‌های اجتماعی نیز داشته باشند و در واقع یک مسئولیت اجتماعی در قبال جامعه برای خود در موقعیت‌های مختلف تعریف کنند، این کار کمتر در بین جامعه قرآنی اتفاق افتاده است؟ کمتر شاهد بوده‌ایم که جامعه قرآنی در زلزله به صورت سازمان‌یافته به کمک زلزه‌زدگان بشتابد یا برای جمع‌کردن کمک مالی به هم‌وطنان پیش‌قدم شود، علت اینکه جامعه قرآنی خود را کمتر درگیر فعالیت‌های اجتماعی کرده چه چیزی بوده است؟

سیدجواد حسینی: قطعاً باید فعالان قرآنی نیز این گونه باشند، بحث کمک کردن به دیگران از آموزه‌های قرآن است و کسی که قرآن را تلات می‌کند باید این کار را انجام دهد. کما اینکه این کار را انجام می‌دهند: «إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَإِنْ تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَيُكَفِّرُ عَنْكُمْ مِنْ سَيِّئَاتِكُمْ وَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ». احساس من این است که فعالان قرآنی هم چنین کارهایی را انجام می‌دهند، اما آن را رسانه‌ای نمی‌کنند. افرادی را از جامعه قرآنی می‌شناسم که کارهایی را انجام می‌دهند و طبق فرمایش «وَإِنْ تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ» عمل می‌کنند.

ایکنا ـ شما برای اجرای تلاوت سفرهای بسیر زیادی به کشورهای مختلف داشته‌اید، خاطره‌ای از تلاوت‌هایی که تا‌کنون انجام داده‌اید، دارید؟

سیدجواد حسینی: در سفر به کشور بنگلادش با استاد «نعینع» قاری مطرح کشور مصر همراه بودم، در آن سفر از ایشان درخواست کردم که توصیه‌ای به من داشته باشد. ایشان به ذکر یک خاطره از حضور استاد مصطفی اسماعیل در یک محفل بسنده کرد و به گمان من، یادآوری این خاطره شاید برای جامعه قرآنی هم خوب باشد. ایشان گفتند که روزی استاد مصطفی اسماعیل در شهری تلاوت داشتند، از قضا قبل از ایشان یک قاری دیگر قرائت می‌کرد، وقتی استاد مصطفی اسماعیل وارد می‌شوند، آن قاری تلاوت خود را طولانی‌تر می‌کند تا خودی نشان دهد، استاد مصطفی اسماعیل نسبت به این موضوع ناراحت می‌شود و موضع می‌گیرد، ایشان انتظار داشت که بعد از ورود به محفل، شخص قاری تلاوت خود را کوتاه‌تر می‌کرد.

ترویج فضای رقابت میان قاریان

این یک معضل است که با آن مواجه هستیم. اعتقاد دارم قهرمان‌پروری در جامعه قرآنی باید برداشته شود. شاید سیستم ارزیابی قرآنی ما مشکل دارد و مسابقات عامل آن باشد. در سفری به کشور پاکستان، یک قاری مصری همراه ما بود. جالب بود که نزد من آمد و گفت که به این دلایل تلاوت شما از من بهتر است. این برای من بسیار جالب بود که این قاری مصری اقرار می‌کند و می‌پذیرد. علت این اقرار چه چیزی می‌تواند باشد. بجز نداشتن رقابت با یکدیگر؛ آنها از تلاوت قرآن دنبال استماع و لذت بردن هستند، اما ما از تلاوت فقط یک فضای رقابت‌گونه بین قاریان را رواج داده‌ایم که به نظرم فضای خوبی نیست و باید فکری به حال آن شود.

خود مصطفی اسماعیل که اکبرالقرآء است و نه تنها قاریان ما، بلکه تمام دنیا قرآن را از آنها یاد گرفته‌اند، هم نسبت به این موضوع موضع دارد. بارها برای من پیش آمده است که در یک محفل، قاری بومی به دنبال نشان دادن توانمندی خود به قاری مهمان بوده و زمان زیادی را به خود اختصاص داده است.

باید برای این فضای مسمومی است که در جامعه قرآنی وجود دارد، چاره‌جویی شود. با اینکه به اندازه کافی گله شده و گوش مسئولان هم بدهکار نیست، اما برای این مشکل باید چاره‌جویی شود، امیدوارم روزی برسد که قاریان به جایگاهی که در قرآن و معارف اهل بیت(ع) به آن اشاره شده، برسند.

سیدجواد حسینی، قاری بین‌المللی

ایکنا ـ در پایان اگر نکته خاصی باقی مانده است، بیان بفرمایید.

سیدجواد حسینی: تمام دنیا از نخبه‌های خود حمایت می‌کنند، اما نمی‌دانم چرا در ایران این گونه نیست و مسئولان گویی قهر هستند و این حمایت چندان قابل ذکر نیست. در جلساتی که حضور می‌یابم با انواع و اقسام القاب از فخر ایران و فخر جهان تشیع مواجه می‌شوم، اما هنوز هم درگیر ملزومات اولیه برای ضبط و تدوین تلاوت و بازنشر آن در فضای مجازی هستم. بسیاری از ما قاریان هنوز هم درگیر این هستیم که یک کلیپ را به راحتی در اینستاگرام بارگذاری کنیم.

بازنشر این کلیپ‌ها یک سری ملزومات می‌خواهد که دسترسی به آن‌ها سخت شده است. مسئولان می‌توانند این مسئله را تدبیر کنند. به اعتقاد من ایکنا با توجه به امکانات و ظرفیت‌هایی که دارد می‌تواند بخشی از این خلأ را پر کند. ایکنا می‌تواند جامعه قرآنی را را در بازنشر و تولید کلیپ‌های کوتاه و حرفه‌ای از قاریان یاری برساند. با این کار می‌تواند بیشترین حمایت و کمک را به جریان تلاوت ایران داشته باشد.

تقویت چهره‌های قرآنی یکی از رسالت‌های ایکناست، اگر این رسانه تعامل خوبی با قاریان داشته باشد و محافلی که در گوشه‌وکنار کشور برگزار می‌شود را به خوبی انعکاس دهد، می‌تواند حمایت همه‌جانبه‌ای را رقم بزند. حق مردم است که از کیفیت اجرای قاریان در محافل مختلف اطلاع پیدا کنند. حالا که این اتفاق در صداوسیمای کشور رخ نمی‌دهد، بسیاری از این داستان ناراحت هستند و ایکنا می‌تواند ورودی همه‌جانبه داشته باشد و از این راه پیشرفت‌های خوبمان در عرصه تلاوت را به گوش جهان اسلان برساند.

منبع: