پیش از این نیز امیرحجت مرادی، عضو هیئت مدیره اتحادیه کشوری مؤسسات و تشکلهای قرآن و عترت، در گفتوگو با ایکنا، بیان کرد: کارویژههایی که در سمنهای جهان شاهد هستیم، اعتراض و نظارت میکنند. بنابراین یکی از اقدامات اتحادیههای قرآنی همین است، یعنی در کنار نقشآفرینی برای تحقق سیاستهای کلان کشور در حوزه قرآنی، باید بر نقش نظارتی و مطالبهگری بر روند فعالیتهای نیز توجه کنند. از همین رو از معاونت قرآن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره وضعیت مؤسسات معین پرسشهایی داریم. اینکه از لحاظ قانونی این موضوع را تشریح کنند که آیا چنین اقداماتی قانونی است؟ آیا در مصارفی که استفاده میشود قانونی است؟ اعتباری که توزیع میشود قانونی است؟ این موضوع نیازمند توضیح شفاف است.
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات و تشکلهای فرهنگی ـ مردمی قرآن و عترت گیلان اضافه کرد: معاونت فعلی قرآن و عترت روند تخصیصی این اعتبار را در هشت سال گذشته شفاف بیان کند. در حوزه مؤسسات معین هیچ شفافیتی را شاهد نیستیم. برخی از دوستان که دغدغه مؤسسات کاغذی دارند، در مورد مؤسسات میلیاردی هم دغدغه داشته باشند.
مشكل نبود شفافیت بودجه به ویژه حساب معین در استان فارس نیز مشاهده شده و در پیگیریها به پاسخ درستی از مؤسسه معین منجر نشده و موضوع در هالهای از ابهام است که جزئیات آن به شرح ذیل است؛
احمدرضا نداف، رئیس گروه قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، در ۳۰ مرداد ۹۷ به ایكنا خبر داد که طی تفاهمنامهای كه با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منعقد شده، ۱۲۰ میلیون تومان از وزارتخانه برای كمك به مؤسسات قرآنی استان دریافت شده كه هماكنون این مبلغ در حال پرداخت به مؤسسات قرآنی است و كمكهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به مؤسسات برنامهمحور است.
پس از آن در ۷ خرداد ۹۸، نداف، طی مصاحبهای با ایكنا آخرین بودجه قرآنی تخصیص یافته به استان فارس را ۱۷۲ میلیون تومان اعلام كرد و گفت: این بودجه تخصیصیافته از سوی وزارتخانه، مربوط به سال گذشته است و اگر بتوانیم با اتحادیه فعلی مؤسسات قرآنی تسویهحساب كنیم و به ما گزارش مالی ارائه دهند، این بودجه قرآنی را پرداخت خواهیم كرد.
همچنین در ۸ خرداد ۹۸، صابر سهرابی، مدیركل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، به ایكنا خبر داد که فعالیتهای قرآنی استان توسعه مییابد و در این راستا بودجههایی تخصیص یافته است، به عنوان مثال در سال ۹۷ مؤسسه بیتالاحزان ۲۰۰ میلیون تومان بودجه دریافت كرده و جشنوارههای قرآنی در این سال برگزار شده که حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان هزینه داشته است و جزو بودجههای قرآنی این ادارهكل محسوب میشود.
محمدحسین اسلامی، مدیرعامل اتحادیه تشكلهای قرآنی فارس، در پاسخ به اظهارات مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، كه عدم تخصیص بودجه به مؤسسات را منوط به تسویهحساب كرده بودند، گفت: هر چه اطلاعات و اسناد لازم بوده است در اختیار ادارهكل ارشاد فارس قرار دادهایم. مشكلی كه باعث شده بودجه قرآنی سال گذشته اختصاص نیابد، عدم تسویهحساب مالی مدیران قبلی اتحادیه است كه باید برای رفع این مشكل حتماً اقدام كنند. مقداری از بودجه ۱۷۵ میلیون تومان مربوط به سال ۹۳، توسط مدیران قبلی اتحادیه به مؤسسات قرآنی استان پرداخت شد و هنوز ۴۰ میلیون تومان در حساب اتحادیه مانده است و باید به مؤسسات تخصیص یابد.
پس از این سخنان در ۱۱ آبان ۹۸، نداف، رئیس گروه قرآن و عترت ارشاد فارس، به ایكنا اعلام كرد: بخشی از مبلغ ۱۷۲ میلیون تومان بودجه قرآنی متعلق به سال ۹۷ استان فارس تحقق یافته است و تاكنون تحقق ۴۵ میلیون تومان از این بودجه قطعی شده و منتظر پرداخت آن هستیم و برای ۱۲۲ میلیون تومان نیز تفاهمنامه داریم كه از سوی معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تحقق مییابد. بقیه بودجه نیز زمانی كه گزارش كار بودجههای قبلی اعلام میشود تا پایان سال تحقق خواهد یافت.
با گذشت دو ماه، خبری از تخصیص این بودجهها نشد، در این میان خبرنگار ایكنا به سراغ نداف رفت. او در پاسخ گفت: هنوز پولی به حساب واریز نشده است و منتظر هستیم تا شورای توسعه فرهنگ قرآنی این مبلغ را به حساب استان فارس واریز كند. این پول مربوط به فعالیتهای تبلیغ و ترویج استان فارس است. البته هر مؤسسه دارای طرح و برنامه که این طرح را به شورای توسعه فرهنگ قرآنی استان ارائه داده میتواند از این بودجه بهرهمند شود.
ماهها گذشت و هیچ خبری درباره بودجههای قرآنی از سوی مسئولان ارشاد نشد و حتی پیگیریهای مكرر خبرنگار ایكنا از مسئولان ارشاد فارس در این باره، به نتیجه نرسید.
نکته مهم آنجاست که حدود پنجماه قبل، سهرابی، مدیركل ارشاد فارس در پاسخ به پیگیریهای مكرر اعلام كرد كه ریز وضعیت پرداخت بودجههای قرآنی را بهصورت شفاف در اختیار ایكنا قرار میدهد و برای این قضیه زمان خواست. بعد از گذشت حدود دو ماه مدیركل ارشاد فارس، گزارشی از آخرین وضعیت فعالیتهای قرآنی استان به یكی از رسانهها اعلام كرد ۲۰ میلیارد ریال تاكنون به مؤسسات قرآنی فارس كمك شده است. رقمی كه موجب حیرت فعالان و مؤسسات قرآنی شد و این سؤال برای همگان ایجاد شد كه این بودجه را كدام مؤسسات دریافت كردهاند؟
محمدحسین اسلامی، مدیرعامل اتحادیه تشكلهای قرآنی فارس، هم در این باره گفت: اتحادیه تشكلهای قرآنی فارس چنین بودجهای (۲۰ میلیارد ریال) را دریافت نكرده است. از روزی كه مدیرعامل اتحادیه مدغم تشكلهای قرآنی فارس شدهام، كه بیش از دو سال از آن میگذرد، تاكنون هیچ مبلغی برای تخصیص به مؤسسات قرآنی از ادارهكل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس دریافت نكردهام. از كسانی كه مدعی شدهاند دو میلیارد تومان را به مؤسسات قرآنی استان اختصاص دادهاند، درخواست دارم که درباره هزینهكرد این بودجه شفافسازی كنند تا معلوم شود که این بودجهها در كجا و برای چه مؤسساتی هزینه شده است؟
طی سالهای گذشته بارها مدیركل ارشاد فارس اعلام كرده بود بودجههایی كه مؤسسه بیتالاحزان از وزارت ارشاد به صورت مستقیم دریافت میكند به پای استان فارس نوشته میشود. به همین دلیل در این باره سراغ حجتالاسلام علیرضا شاهسونی، مدیر این مؤسسه، رفتیم. او نیز چنین پاسخ داد: به هیچ وجه مبلغ ۲ میلیارد تومان بودجه را از سازمان و نهادها و جای دیگری دریافت نکرده و بودجههایی كه بیتالاحزان دریافت میكند برای طرحهای ملی است كه در كل كشور اجرا میشود، نه فقط استان فارس. بخشی از بودجهها از سوی وزارت ارشاد به حساب مؤسسه بیتالاحزان واریز میشود كه این حساب معین است و برای بیتالاحزان نیست، بلكه برای چند مؤسسه بزرگ دیگر هم هست و این مبلغ به صورت امانی است.
خبرنگار ایکنا در نشست مدیرکل ارشاد فارس با اصحاب رسانه، به انگیزه روز خبرنگار درباره شفافیت واریز بودجههای قرآنی به مؤسسات پرسید، سهرابی در پاسخ گفت: آمار كلی بودجههای قرآنی كشور و كمكهایی كه قبلاً به این حوزه میشد با كمكهایی كه اكنون انجام میشود، قابل مقایسه نیست، ولی قاطعانه میگویم حوزه معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تمام بودجهها را در این راه هزینه میكند. البته از میزان كامل این بودجه اطلاعی ندارم، اما در نشست خبری هفته آینده اعلام خواهم كرد که كل اعتبارات قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چقدر است و چه مبلغی از آن به عنوان كمك بلاعوض در اختیار مؤسسات قرآنی قرار میگیرد.
مدیركل ارشاد فارس در ۴ شهریور سال جاری طی نشستی خبری اظهار كرد: طی تماسی با معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد، درخواست اعلام ریز تخصیص بودجههای قرآنی به استان فارس را طی سالهای ۹۲ تاكنون داشتیم، ولی هنوز اعلام نكردهاند و در صورت اعلام از سوی معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد، در اختیار خبرگزاری ایكنا قرار خواهیم داد. البته مؤسسات بیتالاحزان و مكتبالقرآن ثارالله(ع) قطعاً ۵۰ درصد از بودجههای قرآنی استان فارس را دریافت کردهاند.
سهرابی در این نشست خبری به خبرنگار ایكنا وعده داد كه تا پایان هفته دولت، میزان بودجههای تخصیصیافته در حوزه فعالیتهای دینی و قرآنی استان فارس را اعلام كند، اما اكنون هفتهها از پایان هفته دولت گذشته و هنوز هیچ خبری از اعلام ریز بودجههای واریزی به استان فارس نشده است. طی این مدت بارها خبرنگار ایكنا، پیگیر این قضیه از مسئولان ارشاد شد، اما تنها پاسخی كه دریافت كرد، صبوری بود. صبری كه شاید تا پایان این دولت و اتمام كار مدیران وقت فعلی ارشاد به طول انجامد، اما سؤال اینجاست که شفافیت مالی در تخصیص بودجههای قرآنی چه مانعی دارد كه نباید انجام شود؟ به ویژه این مبالغی که در قالب حساب معین به دست برخی از مؤسسات میرسد؟
معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد اعلام کند، آیا نظارت داشته است که این مبالغ در آن مصارف، صرف شده است؟ آیا این مبالغ(حساب معین) نمیتوانست در اختیار اتحادیهها به عنوان بخش مردمی قرار گیرد؟ چرا که اتحادیه بهترین مکان است، زیرا هم نظارت درونی و هم نظارت برونسازمانی دارد. دستگاهی که اعتبار را واریز میکند میتواند بر حسن اجرا نظارت کند و اتحادیهها نیز ساختارشان به گونهای است که هیئت بازرسی و مجمع عمومی و هیئت مدیره دارد و سالانه تراز مالی ارائه میکنند. اتحادیهها قائم به شخص نیستند و هیئت مدیره تصمیمگیرنده است.