به گزارش مبشرین، یکی از نکات بسیار مهمی که در روایات متعددی بر آن تأکید شده این است که محبت به امام، همچنین زیارت امام معصوم در صورتی مثمرثمر است که با معرفت به مقام و جایگاه امام باشد؛[1] یعنی بدانیم او امام است، ولیّ خدا و حجت او بر روی زمین است و اطاعت از او واجب و همانند اطاعت از خدا و پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله است.
این معرفت برای یک شیعه بسیار مهم و حیاتی است و دقیقاً علت تمایز شیعه از برخی فرق اسلامی است؛ به طور مثال خود شافعی و پیروان او، به اهل‌بیت و به خصوص دوازده امام شیعه محبت ورزیده و آنان را دوست می‌دارند اما هرگز آنان را به عنوان ولیّ و حجت خدا و امام برحق که اطاعتش واجب است قبول ندارند. به عبارت دیگر هم شیعه و هم شافعی‌ها اهل بیت پیامبر علیهم‌السلام را دوست دارند اما شیعه آنان را امام و حجت خدا و واجب الطاعه می‌داند و شافعی‌ها چنین اعتقادی ندارند و تنها آنان را فرزندان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌دانند که در قرآن بیان شده و باید به آن‌ها مودت و محبت داشت [شوری/23].
بنابراین شیعه کسی است که امام خود را ولیّ و حجت خدا روی زمین می‌داند و اطاعتش را بی‌چون و چرا واجب دانسته و مخالفت با امام - حتی در موارد ریز و کوچک و کم‌اهمیت- را جایز نمی‌داند.
بر این اساس اگر امام معصوم شخص دیگری را به عنوان نائب خود منسوب کرد، او نیز مانند امام معصوم، اطاعتش واجب است و هر چیزی که گفت باید از او تبعیت کرد و هیچ‌گونه مخالفتی نسبت به او نداشت، چون اگر صلاحیت نداشت، امام، او را نماینده و نائب خود قرار نمی‌داد.
به طور مثال، در زمان غیبت صغری حضرت ولیّ عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه، 4 نفر را به عنوان نائبات خاص خود انتخاب کرد و به شیعیان معرفی شدند، این انتساب به این معنا بود هر تصمیمی که این بزرگواران گرفتند و هر سخنی گفتند، مورد تأیید امام است و دیگر شیعیان باید از آنان تبعیت کنند. اگر کسی با آنان مخالفت می‌کرد، در واقع با خود حضرت مخالفت می‌کرد و گناهی نابخشودنی مرتکب می‌شد.
در ماجرای کربلا امام حسین علیه‌السلام نیز پسر عموی خود «مسلم بن عقیل» را به عنوان نائب و جانشین خود به کوفه فرستاد تا هم جو کوفه را بسنجد و هم مردم با او به نیت امام بیعت کنند، مسلم نائب و فرستاده امام در کوفه بود، بر همه شیعیان لازم و واجب بود با او بیعت کرده و سخنان و فرمان او را تا آمدن امام، مانند خود امام حسین علیه‌السلام پذیرفته و اطاعت کنند.
اما برخی مانند «سلیمان بن صرد خزاعی» این مسأله را نادیده گرفته و با مسلم مخالفت کردند و شکافی در بین شیعه ایجاد شد و ابن زیاد هم از این فرصت استفاده کرد و سپاه مسلم را در هم شکست و مسلم را دستگیر و در نهایت به شهادت رساند. چه‌بسا اگر سلیمان از مسلم اطاعت می‌کرد و خودش در رکاب مسلم حرکت کرده و مردم او را مطیع مسلم می‌یافتند، سپاه مسلم متزلزل نمی‌شد و ابن‌زیاد تسلیم شده و قضیه کربلا نیز رقم نمی‌خورد لذا سلیمان خطایی بزرگ مرتکب شد که با نائب امام مخالفت کرد.
مردم و شیعیان کوفه نیز خطایی نابخشودنی مرتکب شدند که مسلم بن عقیل را تنها گذاشته و دست از حمایت او برداشتند و همین تنها گذاشتن او، سبب شد ابن‌زیاد بتواند او را دستگیر و به شهادت رساند. مسلم سفیر امام خوبی‌ها بود، شیعیان باید با او مانند خود امام رفتار می‌کردند و حرف او را مانند خود امام تلقی می‌کردند.
در غیبت کبری نیز فقیه جامع الشرایط به عنوان نائب عام امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه است، از زمان شیخ مفید تاکنون فقها و مراجع شیعه به عنوان نائب حضرت مطرح بوده و مردم باید از آنان، همانند خود امام تبعیت می‌کردند؛ البته مردم ایران اسلامی این مطلب را به اثبات رساندند و در زمان طاغوت با تبعیت از نائب امام زمان، امام خمینی(ره) توانستند بر همه دنیا غلبه کنند و انقلاب اسلامی را تشکیل دهند و 8 سال تمام در مقابل ارتش کل دنیا مقاومت کنند و بر دشمن تا دندان مسلح نیز پیروز شوند.
اگر امروز مردم کشور مانند مردم 50 سال قبل که از رهبر خود امام خمینی تبعیت کردند، از رهبر معظم انقلاب تبعت کنند، بدون شک پیروزی‌های جمهوری اسلامی ادامه خواهد داشت و بر ابرقدرت‌های دنیا آمریکا و متحدانش غلبه خواهیم کرد. بنابراین رمز عزت و سربلندی شیعه و پیروزی او بر دشمنان، تبعیت از امام و نائب او در جامعه است. این مطلب در طول تاریخ به اثبات رسیده است؛ امام خمینی(ره) نیز به زیبایی فرمودند: «پشتیبان ولایت فقیه باشید تا به مملکت شما آسیبی نرسد».
* حجت‌الاسلام محمد فرضی‌پوریان استاد حوزه علمیه قم
منبع: تسنیم