به گزارش مبشرین به نقل از ایکنا؛ در هفتهای که گذشت شاهد برگزاری رویدادها و نشستهای علمی مختلفی در حوزه علمیه و همچنین در پژوهشگاهها بودیم که میتوان به نشستهای «فخر رازی، اندیشمندی جستوجوگر» اشاره کرد که با حضور نصرالله پورجوادی برگزار شد. همچنین در این هفته یکی از رویدادهای قابل توجه ادامه واکنشها به نفی فقه نظامات بود که از جمله حجتالاسلام محمدتقی فاضلمیبدی در گفتوگو با ایکنا به بیان توضیحاتی پرداخت.
نشستهای علمی
نصرالله پورجوادی: هنر فخر رازی بیشتر در دایرةالمعارفنویسی است تا فلسفه
نصرالله پورجوادی، پژوهشگر حوزه فلسفه و عرفان، در نشست علمی «فخر رازی، اندیشمندی جستوگو» که ۲۰ آذرماه در سالن اندیشه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات برگزار شد به ایراد سخن پرداخت و بیان کرد: فخر رازی از جمله محققان دوره پساکلاسیک است که در این دوره بیشتر به دایرةالمعارفنویسی پرداخته میشد و هنر فخر نیز بیشتر در همین است تا اینکه فیلسوف باشد، چه اینکه وی از این جهت به فلسفه پرداخته که فلاسفه را نقد کند.
مهرداد عباسی: مطالعه آکادمیک اسلام؛ زمینهساز فضای گفتوگو میان اسلام و غرب
همزمان با هفته پژوهش، نشست علمی «مطالعه آکادمیک اسلام در غرب؛ انگیزهها، روشها و نمونهها» با حضور مهرداد عباسی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و مترجم و محقق مطالعات اسلامی، در دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار شد و مهرداد عباسی با تأکید بر اینکه بدون استفاده از روش آکادمیک در مطالعات اسلامی نمیتوانیم با غرب گفتوگو کنیم و از داشتههایمان سخن بگوییم، بر ضرورت مسئلهسازی و مسئلهپژوهی در این حوزه سخن گفت و به تمایز مسئله با شبهه پرداخت.
برگزاری نشست «کاربرد باستانشناسی عربستان در مطالعات قرآنی»
نشست علمی «کاربرد باستانشناسی عربستان در مطالعات قرآنی»، با سخنرانی محمدعلی خوانینزاده، عضو هیئت علمی گروه قرآن و حدیث دانشگاه خوارزمی، در دانشکده ادبیات و علوم انسانی این دانشگاه برگزار شد.
وی در این نشست به ارائه تعریف و پیشینه باستانشناسی پرداخت و نقش این علم در زمینه شناخت فرهنگ حاکم بر عربستان و به طور خاص کاربردهای آن در مطالعات قرآنی را تبیین کرد.
نشست تخصصی دین و عقلانیت با تأکید بر آموزههای رضوی برگزار شد
نشست تخصصی دین و عقلانیت با تأکید بر آموزههای رضوی، با حضور آیتالله عبدخدایی، منصور پهلوان، مجید معارف، احد فرامرز قراملکی و همچنین جمعی از پیروان سایر ادیان در دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران برگزار شد.
معارف با تأکید بر اینکه امام رضا(ع) در دوره بیستساله امامت خود مشغول مناظره و احتجاج با شیعیان، اهل سنت و ارباب مذاهب بودند، شیوه ایشان را در پیوند عقل و نقل در مناظرات بیان کرد. همچنین وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: نتیجهای که بنده در اثر بررسی زمانشناسی و تاریخی زندگی امام رضا(ع) بدان رسیدم این است که دوره امامت ایشان ۲۰ سال بوده است و در این دوران، حضرت به شکلی مشغول مناظرات و احتجاجات بودهاند. درباره امام باقر(ع) و امام صادق(ع) شنیدهایم که ایشان مناظراتی داشتهاند، اما امام رضا(ع) در دوره امامتشان مشغول این مباحث بودند.
گفتوگو با حوزویان و اندیشمندان
فاضل میبدی: برخی موضوعات از شأن فقیه خارج است
حجتالاسلاموالمسلمین محمدتقی فاضل میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم و استاد دانشکده مفید، در این گفتوگو به صحبتهای آیتالله محمدجواد فاضللنکرانی پیرامون فقه نظام واکنش نشان داد.
وی در پاسخ به این سؤال که فقه در مستحدثات در چه محدودهای میتواند حرکت کند؟ آیا در مسائل مستحدثه فقه ناقص است؟ بیان کرد: مسائل مستحدثه دو گونه است؛ یکی وقت نماز و روزه است و مثلاً فردی استفتاء میکند که در جایی مثل کره ماه میخواهم نماز بخوانم. این فقیه بالاخره میآید و جواب میدهد. دیگری وقت مسائل مستحدثه در موضوعات نوین است؛ مثل موضوع پولشویی، بیمه و برخی معاملات مانند یوزان و معاملاتی که امروز در دنیا مطرح است. این موضوعات از اساس موضوع مستحدثه است و این موضوعات مستحدث کاملاً باید براساس حکم جدید باشد؛ یعنی هر موضوعی که به موضوع دیگر تبدیل شد حکم هم باید تغییر کند.
فاضل میبدی تصریح کرد: درست است که فقیه در موضوع جدید هم حکم میدهد، ولی به هر حال دنیای جدید هم دنیای موضوعات است و نه احکام. مشکل ما در حکم نیست، بلکه در موضوعات مشکل داریم. این موضوعات هم باید کارشناسی شود و کار فقیه نیست. مسئله بانک، بیمه، پول و معاملات دریایی و کنوانسیونهای بینالمللی موضوعاتی است که از شأن فقیه خارج است و برعهده کار او نیست.
حجتالاسلام رضائیاصفهانی: اولینهای قرآنی در دهه فجر معرفی شوند
حجتالاسلاموالمسلمین محمدعلی رضائی اصفهانی، مفسر و مترجم قرآن کریم، در گفتوگو با ایکنا، گفت: در آستانه دهه فجر و سال روز پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی هستیم و مناسب است در این ایام به ارائه خدمات فرهنگی و قرآنی انقلاب اسلامی بیش از گذشته پرداخته شود.
وی در پیشنهادی به شبکه معارف قرآن، رادیو قرآن و رسانههای دینی از جمله ایکنا تصریح کرد: پیشنهاد بنده این است که در این ایام به معرفی اولینهای قرآنی در محورهای ۱۶ گانه از جمله اولین مجله قرآنی، اولین همایش قرآنی، اولین مقاله قرآنی، اولین پایاننامه قرآنی، اولین رسانه قرآنی، اولین رشته قرآنی، اولین ترجمه و تفسیر قرآن و سایر اولینها به مناسبت ایام الله دهه فجر بپردازند.
حجتالاسلام یوسفی: دستیابی به نظام اقتصادی با تعامل فقه اکبر و اصغر
حجتالاسلاموالمسلمین احمدعلی یوسفی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و پژوهشگر اقتصاد اسلامی، در واکنش به سخنان آیتالله محمدجواد فاضل پیرامون فقه نظامات در یادداشتی بیان کرد: ایشان فقیه و از خانواده فقاهت و انقلابی است، احترام فراوانی برای ایشان قائل هستیم. از این رو این بررسی بررسی «من قال نیست»، بلکه بررسی «ما قال» است. مطالبی که از ناحیه ایشان مطرح شده است باید به عنوان فرصت تلقی کرد و ادبیات فقه نظام را تقویت و تکمیل نمود. بنده تنها در خصوص مطالبی که ایشان در حوزه فقه اقتصادی فرمودند، اظهار نظر میکنم.
مقصودشان از واژههای استعمال شده همانند فقه، فقه نظام، فقه فردی، نظام و نظام اقتصادی روشن نیست. حتی برخی واژهها در بیان ایشان با نوعی تسامح استعمال شده است که ممکن است انسان را از مقصودشان دور کند. فکر میکنم اگر این موارد درست تبیین شود به احتمال زیاد اختلافات و نزاع لفظی خواهد شد.
حجتالاسلام بهمنی: روش پژوهشهای قرآنی سامانیافته نیست
حجتالاسلاموالمسلمین سعید بهمنی، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن، در گفتوگو با ایکنا؛ در مورد وضعیت پژوهشهای قرآنی کشور گفت: به راحتی نمیتوان در مورد این حجم از مطالعات قرآنی بعد از انقلاب اسلامی داوری و قضاوت کرد، ولی نظر بنده در مورد روند مسیر پژوهشهای قرآنی به صورت کلی مثبت است و نگاه خوشبینانهای به آینده دارم.
حجتالاسلام محمد جبرئیلی: دروس کلامی حوزه به تعداد انگشتان دست هم نمیرسد
حجتالاسلاموالمسلمین محمد جبرئیلی، عضو هیئت علمی گروه کلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در گفتوگو با ایکنا، گفت: علم کلام در دو سه دهه اخیر و به صورت کلی بعد از انقلاب اسلامی رشد خوب و قابل ملاحظهای داشته است و از توسعه این علم مأیوس نیستیم. در طول این چند دهه مراکز آموزشی، پژوهشی و دروس کلامی زیادی در حوزه و دانشگاه ایجاد شده است و حتی در میان عامه مردم هم شاهد رشد مباحث اعتقادی و کلامی هستیم، اما با توجه به جایگاه مباحث اعتقادی و کلامی در قرآن و روایات، این علم در حوزه علمیه و به طور کلی در کشور کمرنگ است.
حجتالاسلام رضویراد: توسعهیافتگی مرهون سرمایهگذاری در آموزش است
حجتالاسلام محمد رضویراد، رئیس انستیتو علوم انسانی ـ اسلامی آلمان، در گفتوگو با ایکنا؛ ضمن تبیین وضعیت آموزش و پژوهش در آلمان و فاصله آن با کشورهای کمتر توسعهیافته بیان کرد: فرهنگ قرآنی ما مبتنی بر روشهای بسیار مدرن و توانمندی است که اعتقاد دارم اگر به آنها بازگردیم، خیلی از مشکلات حل میشود.
منوچهر صدوقیسها: تصوف برآمده از اسلام پس از دو قرن در مقابل دین ایستاد
منوچهر صدوقیسها، پژوهشگر برجسته حوزه فلسفه و عرفان، با بیان اینکه میتوان تصوف را به تودههای برف تشبیه کرد و عرفان را نیز جویبار زلالی دانست که از دل آن شکل گرفته است، تصریح کرد: تصوفی که در آغاز از اسلام پیدا شد و مساوی دین بود پس از یکی دو قرن تبدیل به چیزی شد که گاهی هم در مقابل دین درآمد و واقعیت داستان همین است.
بیانات مراجع
آیتالله جوادیآملی: پذیرش رشوه در قالب هدیه مداهنه است
آیتاللهالعظمی عبدالله جوادی آملی، ۱۷ آذرماه، در جلسه درس تفسیر خود در قم به تفسیر سوره قلم پرداخت و گفت: سوره مبارکه قلم در مکه نازل شد و عناصرمحوری آن توحید و خطوط کلی اخلاق و حقوق است. در مورد علت اینکه به نام قلم است، تفاسیر قبل از هزار سال عامه و خاصه نوشتهاند که سورهای است که در آن از قلم یاد شده است.
وی با بیان اینکه کسانی که حرف دین را تکذیب میکنند، میخواهند پیامبر(ص) و رهبران دینی هم مانند آنان، اسلاممالی و مداهنه و ماستمالی در دین کنند، افزود: کسی که زیرمیزی و رومیزی میگیرد و نامش را هدیه میگذارد، کارش اسلاممالی است؛ البته این افراد بدانند که خداوند یقه آنان را میگیرد ولو مدتی مهلت بدهد و صبر کند.
سایر رویدادها
فراخوان حوزه امام رضا(ع) برای برگزاری کرسی آزاداندیشی
مرکز آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) طی فراخوانی ضمن دعوت از پژوهشگران فقه نظامساز جهت مشارکت در برگزاری کرسیهای آزاداندیشی، آمادگی خود را برای برگزاری این نشستها اعلام کرد.
رونمایی از ترجمه اصول کافی استاد انصاریان/ چاپ تفسیر حکیم تا جلد ۱۰
جتالاسلاموالمسلمین محمدجواد صابریان، مدیر مؤسسه دارالعرفان، ۱۸ آذرماه، در نشستی خبری در دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم از برپایی مراسم رونمایی از ترجمه اصول کافی خبر داد و گفت: مراسم رونمایی از ترجمه اصول کافی استاد حسین انصاریان روز پنجشنبه، ۲۲ آذرماه، با حضور استادان حوزه در سالن همایشهای دفتر تبلیغات برگزار خواهد شد.
آیتالله استادی: منبریها و مداحان بدون رجوع به منابع موعظه نکنند
آیتالله رضا استادی، شامگاه یکشنبه ۱۸ آذرماه در ادامه سلسله مباحث معرفی تفاسیر شیعه در دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) گفت: شیعه تا قرن چهارم تنها چند تفسیر روایی مختصر مانند عیاشی، قمی و ... داشته و اولین تفسیر نیز حقائقالتاویل سیدرضی است که یک جلد بیشتر نیست ولی بعد از آن تفاسیری مانند مجمعالبیان و ابوالفتوح، نعمانی، فرات و ... منتشر شده است.
حجتالاسلام سیدحسین میرمعزی: وزارت علوم بار اسلامیسازی را روی دوش حوزه گذاشته است
حجتالاسلاموالمسلمین سیدحسین میرمعزی، معاون پژوهش حوزههای علمیه، ۱۹ آذرماه، در نشستی خبری به مناسبت هفته پژوهش با بیان اینکه ۱۸۰ مرکز پژوهشی در قم داریم، گفت: شورای هماهنگی مراکز با حضور نمایندگان این مراکز هر چندوقت یکبار جلساتی را با همین هدف دارند تا سازوکار مناسبتری به فعالیت آنان داده شود.
میرمعزی در پاسخ به سؤالی در مورد سند الگوی پیشرفت کشور، افزود: پس از ابلاغ مقام معظم رهبری در مورد سند الگوی پیشرفت کشور ستادی در حوزه برای این مسئله تشکیل شد و بنده مسئول آن ستاد هستم. این ستاد دو ماموریت عمده دارد؛ نخست ایجاد گفتمان در سطح حوزه در مورد این سند به عنوان سند مهم بالادستی و نقشه راه کشور است و دومین مأموریت بررسی دقیق و ارائه پیشنهاد در مورد ارتقای آن است.
ارسال اثر به همایش دیدگاههای قرآنی آیتاللهالعظمی فاضل تمدید شد
همایش ملی دیدگاههای علوم قرآنی آیتاللهالعظمی فاضل لنکرانی(ره) از سوی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و با همکاری ۲۵ نهاد مختلف دانشگاهی، پژوهشگاهی و حوزوی در حال برگزاری است. براساس اعلام دبیرخانه همایش، زمان در نظرگرفته شده برای برگزاری همایش مذکور، اردیبهشت سال ۹۸ است و مهلت ارسال آثار نیز تا ۲۳ بهمن ماه سال جاری تمدید شده است.
مدیر جدید حوزه علمیه استان سمنان معرفی شد
در مراسمی با حضور آیتالله علیرضا اعرافی، مدیر حوزههای علمیه کشور، علما، روحانیون و مسئولان استانی، حجتالاسلاموالمسلمین محمدحسن رستمیان به عنوان مدیر جدید حوزه علمیه استان سمنان معرفی شد. همچنین در این مراسم از خدمات هفتساله حجتالاسلاموالمسلمین سیدعلی مهدینژادی تقدیر به عمل آمد.
حجتالاسلام خسروپناه: تعامل حوزه و دانشگاه در راستای پیشرفت و تمدن نوین اسلامی نیست
حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، رئیس مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، ۱۹ آذرماه، با حضور در دانشگاه تهران به ایراد سخن در زمینه وحدت حوزه و دانشگاه و میزان تحقق این مهم پرداخت و بیان کرد: این وحدت در حد همکاریهای علمی سطح مطلوبی داشته است، اما اگر بخواهیم ناظر به پیشرفت جامعه و تمدن نوین اسلامی با آن مواجه شویم، باید بگوییم که هنوز در این تعامل ضعیف هستیم.