شنبه 1 اردیبهشت سال 1403 Sat, 20 Apr 2024 13:53:16 GMT
کد خبر : 47896       تاریخ : 1399/01/08 13:39
نگاهی مقدماتی به «زمین» در قرآن کریم

نگاهی مقدماتی به «زمین» در قرآن کریم

عضو وابسته فرهنگستان علوم در سلسله یادداشت‌ها و مقالاتی که به مناسبت نوروز و بهار طبیعت به بررسی جایگاه طبیعت در قرآن کریم می‌پردازد، نگاه قرآن به زمین را مورد مداقه قرار داده است.

 
به گزارش مبشرین به نقل از ایکنا، مهدی زارع، عضو وابسته فرهنگستان علوم، در سلسله یادداشت‌ها و مقالاتی، به مناسبت نوروز و بهار طبیعت به بررسی جایگاه طبیعت در قرآن کریم پرداخته و این مقالات را به صورت اختصاصی در اختیار ایکنا قرار داده است.
 
زارع در پژوهش نخست به بررسی جایگاه تنوع زیستی در کتاب‌های آسمانی پرداخت. در پژوهش دوم نیز نگاه قرآن به زمین را مورد مداقه قرار داده است، همچنین ضمن تطبیق نظریه‌های زمین‌شناسی، بعضاً مثال‌هایی را نیز مورد اشاره قرار داده است.
 
با نگاهی به مصحف شریف از دیدگاه زمین و سوانح می‌توان دریافت که به پنج شکل مختلف به زمین و سوانح در قرآن پرداخته شده است؛ ۱- شکل‌گیری زمین، ۲- اندرز و یادآوری از زمین به عنوان نشانه خلقت و هشدار برای توبه، ۳- زمین و نشانه‌هایی برای تفکر، ۴- روز واپسین و زمین‌لرزه، ۵ - عبرت از سوانح و مصیبت‌ها.
 

۱- شکل گیری زمین


در قرآن کریم، در آیه‌های مختلف نشانه‌هایی وجود دارد که به مشخصات طبیعی زمین به ویژه برای تعقل و تفکر اشاره می‌شود.

بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

سوره رعد
 
وَهُوَ الَّذِي مَدَّ الأَرْضَ وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنْهَارًا وَمِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ جَعَلَ فِيهَا زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ
و او كسي است كه زمين را گسترد و در آن كوه‌ها و نهرهایی قرار داد و از تمام ميوه‌‏ها در آن دو جفت آفريد شب را بر روز می‌‏پوشاند، در اينها آياتی است برای آنها كه تفكر می‌كنند.(۳)

وَفِي الأَرْضِ قِطَعٌ مُّتَجَاوِرَاتٌ وَجَنَّاتٌ مِّنْ أَعْنَابٍ وَزَرْعٌ وَنَخِيلٌ صِنْوَانٌ وَغَيْرُ صِنْوَانٍ يُسْقَى بِمَاء وَاحِدٍ وَنُفَضِّلُ بَعْضَهَا عَلَى بَعْضٍ فِي الأُكُلِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ
و در روی زمين قطعاتی در كنار هم قرار دارد كه با هم متفاوت‌اند و باغ‌هایی از انگور و زراعت و نخل‌ها، كه گاهی بر يک پايه می‌رويند و گاهی بر دو پايه، همه آنها از يک آب سيراب می‌شوند و با اين حال بعضی از آنها را از جهت ميوه بر ديگری برتری می‌دهيم، در اين‌ها نشانه‌‏هایی است برای آنها كه عقل خويش را به‌كار می‌گيرند.(۴)

سوره الزخرف

الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ مَهْدًا وَجَعَلَ لَكُمْ فِيهَا سُبُلًا لَّعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ
همان كسی كه زمين را گاهواره و محل آرامش شما قرار داد و برای شما در آن راه‌هایی آفريد تا هدايت شويد.(۱۰)

وَالَّذِي نَزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَنشَرْنَا بِهِ بَلْدَةً مَّيْتًا كَذَلِكَ تُخْرَجُونَ
و آن كسی كه از آسمان آبی فرستاد به مقدار معين، و به وسيله آن سرزمين مرده را حيات بخشيديم، و همينگونه در قيامت زنده مي‏‌شويد! (۱۱)

وَالَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا وَجَعَلَ لَكُم مِّنَ الْفُلْكِ وَالْأَنْعَامِ مَا تَرْكَبُونَ
و همان كسی كه همه زوج‌ها را آفريد و برای شما از كشتی‌ها و چهارپايان مركب‌هایی قرار داد كه بر آن سوار شويد.(۱۲)

لِتَسْتَوُوا عَلَى ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْكُرُوا نِعْمَةَ رَبِّكُمْ إِذَا اسْتَوَيْتُمْ عَلَيْهِ وَتَقُولُوا سُبْحانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ
تا بر پشت آنها به خوبی قرار گيريد، سپس نعمت پروردگارتان را هنگامی كه بر آنها سوار شديد متذكر شويد، و بگویيد پاک و منزه است كسی كه اين را مسخر ما ساخت و گرنه ما توانایی آن را نداشتيم.(۱۳)


نظریه زمین‌ساخت ورقی


نظریه زمین‌ساخت ورقی plate tectonic در سال ۱۹۱۲ توسط آلفرد لوثار وگنر(Alfred Wegener) دانشمند زمین‌شناس آلمانی تشریح شد. در این نظریه شکل‌گیری و پویایی پوسته زمین با حرکت ورقه‌های سنگ کره(لیتوسفر) زمین توضیح داده شد. براساس این نظریه سنگ کره از ورقه‌هایی تشکیل می‌شود که در مرزهای واگرا در حال دورشدن از هم هستند(معمولاً وسط اقیانوس) و در مرز های همگرا، در حال برخورد و فرورانش ورقه سنگین‌تر(پوسته اقیانوسی) به زیر ورقه سبکتر(پوسته قاره‌ای) است.

سوره رعد
 
ولَوْ أَنَّ قُرْآنًا سُيِّرَتْ بِهِ الْجِبَالُ أَوْ قُطِّعَتْ بِهِ الأَرْضُ أَوْ كُلِّمَ بِهِ الْمَوْتَى بَل لِّلّهِ الأَمْرُ جَمِيعًا أَفَلَمْ يَيْأَسِ الَّذِينَ آمَنُواْ أَن لَّوْ يَشَاءُ اللّهُ لَهَدَى النَّاسَ جَمِيعًا وَلاَ يَزَالُ الَّذِينَ كَفَرُواْ تُصِيبُهُم بِمَا صَنَعُواْ قَارِعَةٌ أَوْ تَحُلُّ قَرِيبًا مِّن دَارِهِمْ حَتَّى يَأْتِيَ وَعْدُ اللّهِ إِنَّ اللّهَ لاَ يُخْلِفُ الْمِيعَادَ؛  اگر به وسيله قرآن كوه‌ها به حركت در آيند و زمين‌ها قطعه قطعه شوند و به وسيله آن با مردگان سخن گفته شود ولی همه آنها در اختيار خداست آيا آنها كه ايمان آورده‌‏اند نمی‌دانند كه اگر خدا بخواهد همه مردم را هدايت می‌كند و پيوسته مصائب كوبنده‏‌ای بر كافران - بخاطر اعمالشان - وارد می‌شود و يا به نزديكی خانه آنها فرود می‌آيد تا وعده خدا فرا رسد، خداوند در وعده خود تخلف نمی‌كند.(۳۱)

سوره النحل
 
وَأَلْقَى فِي الأَرْضِ رَوَاسِيَ أَن تَمِيدَ بِكُمْ وَأَنْهَارًا وَسُبُلًا لَّعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ
و در زمين كوه‌‏های ثابت و محكمی افكند تا لرزش آن‌ را نسبت به شما بگيرد و نهرها ايجاد كرد و راه‌هایی تا هدايت شويد.(۱۵)

وَعَلامَاتٍ وَبِالنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ
و علاماتی قرار داد و آنها به‌وسيله ستارگان هدايت می‌‏شوند.(۱۶)
 
منابع آب: مایه حیات
 
سوره الزمر

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَلَكَهُ يَنَابِيعَ فِي الْأَرْضِ ثُمَّ يُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا مُّخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَجْعَلُهُ حُطَامًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِأُوْلِي الْأَلْبَابِ.﴿۲۱﴾
آيا نديدی كه خداوند از آسمان آبی فرستاد و آن را به صورت چشمه‏‌هایی در زمين وارد نمود سپس با آن زراعتی را خارج می‌‏سازد كه الوان مختلف دارد بعد اين گياه خشک می‌شود، به گونه‌‏ای كه آن را زرد و بی‌روح می‌بينی، سپس آن را در هم می‌شكند و خرد می‌‏كند، در اين ماجرا تذكری براي صاحبان مغز است.(۲۱)

سوره یونس

إِنَّمَا مَثَلُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاء أَنزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاء فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَالأَنْعَامُ حَتَّىَ إِذَا أَخَذَتِ الأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَازَّيَّنَتْ وَظَنَّ أَهْلُهَا أَنَّهُمْ قَادِرُونَ عَلَيْهَآ أَتَاهَا أَمْرُنَا لَيْلًا أَوْ نَهَارًا فَجَعَلْنَاهَا حَصِيدًا كَأَن لَّمْ تَغْنَ بِالأَمْسِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ
زندگي دنيا همانند آبی است كه از آسمان نازل كرده‌‏ايم كه بر اثر آن گياهان گوناگون كه مردم و چهار پايان از آن می‌‏خورند، می‌‏رويد، تا زمانی كه روی زمين زيبایی خود را(از آن) گرفته و تزيين می‌گردد و اهل آن مطمئن می‌‏شوند كه می‌توانند از آن بهره‌مند گردند(ناگهان) فرمان ما شب هنگام يا در روز برای نابودی آن فرا می‌‏رسد سرما يا صاعقه‌‏ای را بر آن مسلط می‌سازيم) و آنچنان آنرا درو می‌كنيم كه(گویی) هرگز نبوده است اينچنين آيات خود را برای گروهی كه تفكر می‌‏كنند شرح می‌دهيم. (۲۴)

سوره سبا

يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَمَا يَعْرُجُ فِيهَا وَهُوَ الرَّحِيمُ الْغَفُورُ
آنچه را در زمين فرو می‌رود، و آنچه از آن بر می‌‏آيد، می‌داند و(همچنين) آنچه از آسمان نازل می‌شود و آنچه بر آن بالا مي‌‏رود، و او مهربان و آمرزنده است.(۲)


نظریه همرفت Convection theory


Arthur Holmes آرتور هلمز دانشمند انگلیسی در سال ۱۹۱۹ سازوکار همرفت در گوشته را برای نظریه انشقاق قاره‌ها توضیح داد . بخشي از پديده‌های سطحی زمين بر اثر فعاليت‌های همرفتی در گوشته زمین قابل تشریح است. توزيع منابع گرمايی درون زمين، موجب هدایت مذاب از ژرف‌ترین بخش‌های گوشته به سمت سطح زمین و محل مرزهای واگرا در میان اقیانوس‌ها، می‌شود. در این مرزها پوسته جدید اقیانوسی ساخته شده و پوسته قدیمی‌تر به سوی حاشیه اقیانوس‌ها رانده می‌شود. حرکت پوسته اقیانوسی در نهایت با برخورد و فرورانش به زیر پوسته قاره‌ای و در نهایت ذوب شدن مجدد پوسته فرورانده شده به نهایت می‌رسد و مجدداً این فرآیند با هدایت مذاب به سطح زمین و محل مرز های سازنده تکرار می‌شود.

سوره النازعات

وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا
و زمين را بعد از آن گسترش داد.(۳۰)

أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءهَا وَمَرْعَاهَا
آبش خارج كرد و چراگاهش را آماده ساخت.(۳۱)

وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا
و كوهها را ثابت و محكم نمود.(۳۲)

سوره قاف

وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَيْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ
و زمين را گسترش داديم و در آن كوه‌های عظيمی افكنديم و از هر نوع گياه بهجت انگيز رويانديم.(۷)

وَنَزَّلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً مُّبَارَكًا فَأَنبَتْنَا بِهِ جَنَّاتٍ وَحَبَّ الْحَصِيدِ
و از آسمان آبی پر بركت فرستاديم و به وسيله آن باغ‌ها و دانه‏‌هایی را كه درو می‌‏كنند رويانديم.(۹)

مریوان؛ دریاچه زریوار

سوره لقمان
خَلَقَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا وَأَلْقَى فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَن تَمِيدَ بِكُمْ وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَابَّةٍ وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ
آسمان‌ها را بدون ستونی كه قابل رؤ يت باشد آفريد، و در زمين كوه‌هایی افكند تا شما را به لرزه در نياورد، و از هر گونه جنبنده روی آن منتشر ساخت، و از آسمان آبی نازل كرديم و به وسيله آن در روی زمين انواع گوناگونی از جفت‌های گياهان پر ارزش رويانديم.(۱۰)
 
نظریه ایزوستازی
 
در ۱۸۸۹ زمین‌شناس آمریکایی کلارنس داتون Clarence Dutton در مورد تعادل گرانشی قطعات زمین مطرح کرد. اجزای مختلف پوسته زمین مثل کوه‌ها، دشت‌ها و دریاها، به صورت فرو رفتگی‌های نامنظمی که در قسمت بالایی پوسته قرار گرفته، نیستند بلکه تمام این اجزا به حالت تعادل نسبی قرار دارند که این امر به دلیل تغییر وزن مخصوص و نیز تغییر ضخامت آنها حاصل می‌شود. مطابق نظریه ایزوستازی در زیر سطح زمین، سطحی به موازات زمین سطح زمین وجود دارد که فشار وارده از کوه‌ها، دشت‌ها و دریاها در آن سطح مساوی است. این سطح به‌نام سطح تعادل یا سطح ایزوستازی نامیده می‌شود.

سوره ابراهیم

اللّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَّكُمْ وَسَخَّرَ لَكُمُ الْفُلْكَ لِتَجْرِيَ فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَسَخَّرَ لَكُمُ الأَنْهَارَ
خداوند همان كسی است كه آسمان‌ها و زمين را آفريده و از آسمان آبی نازل كرده و با آن ميوه‏‌ها را خارج ساخت و روزی شما قرار داد و كشتی را مسخر شما گردانيد تا بر صفحه دريا به فرمان او حركت كنند و نهرها را مسخر شما گرداند.(۳۲)

وَسَخَّر لَكُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دَآئِبَينَ وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ
خورشيد و ماه را كه با برنامه منظمی در كارند به تسخير شما در آورد و شب و روز را (نيز) مسخر گردانید.(۳۳)

نخستین سفر انسان به فضا ۱۲ آوریل ۱۹۶۱ انجام شد و یوری گاگارین فضانورد اتحاد شوروی سابق نخستین انسانی بود که به فضا رفت.
نوامبر ۲۰۱۴: نشاندن سفینه بر روی ستاره دنباله‌دار

سوره الانبیا

و َجَعَلْنَا السَّمَاء سَقْفًا مَّحْفُوظًا وَهُمْ عَنْ آيَاتِهَا مُعْرِضُونَ
و آسمان را سقف محفوظي قرار داديم، ولی آنها از آيات آن رويگردانند.(۳۲)

وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ
او كسی است كه شب و روز و خورشيد و ماه را آفريد كه هر يک از آنها در مداری در حركتند.(۳۳)

لایه اوزون: در فاصله ۱۲ تا ۲۰ کیلومتری بالای سطح زمین قرار دارد. ازون لایه‌ای به ضخامت ۳۰۰ دابسون (۳ میلیمتر) در لایه استراتوسفر جو زمین است با غلظت بالایی از مولکول ازون (O۳)، که در سال ۱۹۱۳ توسط دو فیزیکدان فرانسوی به نام‌های شارل فابری و هانری بویسون کشف شد. این لایه با جذب ۹۹٫۹–۹۵ درصد پرتو فرابنفش خورشید، موجب ادامه زندگی بر روی کره زمین می‌شود. لایه اُزون پرتوهای پرانرژی فرابنفش را جذب کرده و آنها را به شکل پرتوهای فروسرخ در میآورند و به سطح زمین می‌فرستند.

سوره القمر
وفَجَّرْنَا الْأَرْضَ عُيُونًا فَالْتَقَى الْمَاء عَلَى أَمْرٍ قَدْ قُدِرَ
و زمين را شكافتيم و چشم‌های زيادی بيرون فرستاديم و اين دو آب به اندازه‏‌ای كه مقدر بود با هم درآميختند.(۱۲)

سوره طه
 
الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ مَهْدًا وَسَلَكَ لَكُمْ فِيهَا سُبُلًا وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّن نَّبَاتٍ شَتَّى
همان خداوندز كه زمين را براي شما محل آسايش قرار داد، و راه‌هایی در آن ايجاد كرد و از آسمان آبی فرستاد كه به وسيله آن انواع گوناگون گياهان مختلف را(از خاک تيره) برآورديم.(۵۳)

راهی کوهستانی در آلپ اتریش

سوره النمل

أَمَّن جَعَلَ الْأَرْضَ قَرَارًا وَجَعَلَ خِلَالَهَا أَنْهَارًا وَجَعَلَ لَهَا رَوَاسِيَ وَجَعَلَ بَيْنَ الْبَحْرَيْنِ حَاجِزًا أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ
يا كيست كه زمين را قرارگاه ساخت و در ميان آن جويبارها پديد آورد و براى آن كوه‌هاى استوار آفريد و بين دو دريا برزخى قرار داد، آيا در جنب خداوند خدايى هست، بلكه بيشترينه آنان نمی‌دانند.(۶۱)
 

۲- اندرز و یادآوری از زمین به عنوان نشانه خلقت و هشدار برای توبه

سوره الروم

أَوَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَأَثَارُوا الْأَرْضَ وَعَمَرُوهَا أَكْثَرَ مِمَّا عَمَرُوهَا وَجَاءتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ
آيا در زمين سير نكردند و ببينند عاقبت كسانی كه قبل از آنها بودند چگونه شد؟ آنها نيرویی بيش از اينان داشتند، و زمين را(برای زراعت و آبادی) دگرگون ساختند و بيش از آنچه اينان آباد كردند، عمران نمودند، و پيامبرانشان با دلائل روشن به سراغشان آمدند(اما آنها انكار كردند و كيفر خود را ديدند) خداوند هرگز به آنها ستم نكرد، آنها به خودشان ستم می‌كردند.(۹)

ثُمَّ كَانَ عَاقِبَةَ الَّذِينَ أَسَاؤُوا السُّوأَى أَن كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَكَانُوا بِهَا يَسْتَهْزِئُون
سپس سرانجام كسانی كه اعمال بد مرتكب شدند به جایی رسيد كه آيات خدا را تكذيب كردند و آنرا به سخره گرفتند.(۱۰)

سوره المومنون

وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَسْكَنَّاهُ فِي الْأَرْضِ وَإِنَّا عَلَى ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ
و از آسمان آبی به اندازه معين نازل كرديم و آن را در زمين(در مخازن مخصوصی) ساكن نموديم و ما بر از بين بردن آن كاملاً قادريم.(۱۸)

در حال حاضر بیش از ۷۵ درصد درصد ازخاک کشور ما درگیر مسئله خشکسالی است


زلزله


سوره سبا

أَفَلَمْ يَرَوْا إِلَى مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُم مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِن نَّشَأْ نَخْسِفْ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ نُسْقِطْ عَلَيْهِمْ كِسَفًا مِّنَ السَّمَاءِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّكُلِّ عَبْدٍ مُّنِيبٍ
آيا به آنچه پيش رو و پشت سر آنان از آسمان و زمين قرار دارد نگاه نكردند(تا به قدرت خدا بر همه چيز واقف شوند) اگر ما بخواهيم آنها را(با يک زمين لرزه) در زمين فرو می‌بريم يا قطعات سنگهایی از آسمان را بر آنها فرو مي‏‌ريزيم، در اين نشانه روشی(بر قدرت خدا است) برای هر بنده توبه كار.(۹)

زلزله ۲۰۰۸ و نچوان چین؛ ۸۰ هزار کشته

سوره سبا

وَلَقَدْ آتَيْنَا دَاوُودَ مِنَّا فَضْلًا يَا جِبَالُ أَوِّبِي مَعَهُ وَالطَّيْرَ وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِيدَ
ما به داود از فضل خود نعمتی بزرگ بخشيديم(ما به كوه‌ها و پرندگان) گفتيم ای كوه‌ها! و ای پرندگان! با او هم آواز شويد(و همراه او تسبيح خدا گویيد) و آهن را برای او نرم كرديم.(۱۰)

أَنِ اعْمَلْ سَابِغَاتٍ وَقَدِّرْ فِي السَّرْدِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّي بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ
(و دستور داديم) زره‌‏هاي كامل و فراخ بساز، و حلقه‌‏ها را به اندازه و متناسب كن و عمل صالح به‌جا آوريد كه من به آنچه انجام می‌دهيد بينا هستم.(۱۱)

وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَرَوَاحُهَا شَهْرٌ وَأَسَلْنَا لَهُ عَيْنَ الْقِطْرِ وَمِنَ الْجِنِّ مَن يَعْمَلُ بَيْنَ يَدَيْهِ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَمَن يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنَا نُذِقْهُ مِنْ عَذَابِ السَّعِيرِ 
و برای سليمان باد را مسخر ساختيم كه صبحگاهان مسير يک ماه را می‌پيمود و عصرگاهان مسير يک ماه را، و چشمه مس(مذاب) را براي او روان ساختيم، و گروهی از جن پيش روی او به اذن پروردگار كار می‌كردند، و هر كدام از آنها از فرمان ما سرپيچی می‌كرد او را از عذاب آتش سوزان می‌چشانديم!(۱۲)

ذوب فلزات از هزاره اول قبل از میلاد در ایران، مصر و آفریقای غربی

سوره الأحقاف

مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُّسَمًّى وَالَّذِينَ كَفَرُوا عَمَّا أُنذِرُوا مُعْرِضُونَ
[ما] آسمان‌ها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است جز به حق و [تا] زمانى معين نيافريديم و كسانى كه كافر شده‌‏اند از آنچه هشدار داده شده‏‌اند رويگردانند.(۳)
 
هشدار سوانح

سوره الانبیا

أَوَلَمْ يَرَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ كَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَاهُمَا وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاء كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ أَفَلَا يُؤْمِنُونَ.﴿۳۰﴾
آيا كافران نديدند كه آسمان‌ها و زمين به هم پيوسته بودند و ما آنها را از يكديگر باز كرديم؟ و هر چيز زنده‏‌ی را از آب قرار داديم، آيا ايمان نمی‌آورند!(۳۰)

وَجَعَلْنَا فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَن تَمِيدَ بِهِمْ وَجَعَلْنَا فِيهَا فِجَاجًا سُبُلًا لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ
و در زمين كوه‏های ثابت و پابرجائي قرار داديم تا آنها در آرامش باشند و در آن دره‌ها و راه‌هایی قرار داديم تا هدايت شوند.(۳۱)

از آب همه چیز زنده است؛ محدودیت منابع آب برای تهران/ سد لتیان

سوره الشوری

وَلَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبَادِهِ لَبَغَوْا فِي الْأَرْضِ وَلَكِن يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ مَّا يَشَاءُ إِنَّهُ بِعِبَادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ
هر گاه خداوند روزي را برای بندگانش وسعت بخشد در زمين طغيان و ستم می‌كنند، لذا به مقداری كه می‌خواهد نازل می‌كند كه او نسبت به بندگانش آگاه و بينا است.(۲۷)
 

۳-زمین و نشانه‌هایی برای تفکر

 
منابع طبیعی، مطالعه کیهان شناختی، انرژی‌های پاک طبیعی(باد و خورشید)، تنوع زیستی و اهمیت زمین، از نشانه های بسیار ذکر شده قرآن کریم برای اهل تفکر است.

سوره الجاثية

إِنَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّلْمُؤْمِنِينَ
بدون شک در آسمان‌ها و زمين نشانه‌‏هاي فراواني است برای آنها كه اهل ايمانند.(۳)

وَفِي خَلْقِكُمْ وَمَا يَبُثُّ مِن دَابَّةٍ آيَاتٌ لِّقَوْمٍ يُوقِنُونَ
و همچنين در آفرينش شما و جنبندگانی كه در سراسر زمين منتشر ساخته، نشانه‏‌های است برای جمعيتی كه اهل يقينند.(۴)

وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِن رِّزْقٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ آيَاتٌ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ
و نيز در آمد و شد شب و روز و رزقي كه خداوند از آسمان نازل كرده، و به وسيله آن زمين را بعد از مردنش حيات بخشيده، و همچنين در وزش بادها نشانه‌‏های روشنی است برای جمعيتی كه اهل تفكرند.

تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَآيَاتِهِ يُؤْمِنُونَ
اينها آيات الهی است كه ما آن را به حق بر تو تلاوت می‌كنيم، اگر آنها به اين آيات ايمان نياورند به كدام سخن بعد از سخن خدا و آياتش ايمان مي‏‌آورند؟!(۶)

سوره النبأ

أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهَادًا
آيا ما زمين را محل آرامش (شما) قرار نداديم ؟ (۶)

سوره لقمان

أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً وَمِنَ النَّاسِ مَن يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُّنِيرٍ
آيا ندانسته‌‏ايد كه خدا آنچه را كه در آسمان‌ها و آنچه را كه در زمين است مسخر شما ساخته و نعمت‌هاى ظاهر و باطن خود را بر شما تمام كرده است و برخى از مردم در باره خدا بى[آنكه] دانش و رهنمود و كتابى روشن [داشته باشند] به مجادله برمى‌‏خيزند.(۲۰)

پروژه یک میلیارد دلاری برای رسیدن به گوشته زمین در ژاپن: حفاری ۶ کیلومتری در پوسته اقیانوس آرام و حفر ۳ کیلومتر در گوشته: اکتبر ۲۰۱۲ آغاز شد.

سوره لقمان

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى وَأَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ
آيا نديدی كه خداوند شب را در روز و روز را در شب داخل می‏‌كند؟ و خورشيد و ماه را مسخر شما ساخته؟ و هر كدام تا سر آمد معينی به حركت خود ادامه می‌‏دهند؟ خداوند به آنچه انجام مي‌‏دهيد آگاه است. (۲۹)

سوره الحدید

هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ السَّمَاء وَمَا يَعْرُجُ فِيهَا وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ
او كسی است كه آسمان‌ها و زمين را در شش روز(شش دوران) آفريد، سپس بر تخت قدرت قرار گرفت(و به تدبير جهان پرداخت) آنچه را در زمين فرو مي‌رود مي‌‏داند و آنچه را از آن خارج مي‏شود، و آنچه از آسمان نازل مي‏‌گردد و آنچه به آسمان بالا مي‏‌رود، و او با شماست هر جا كه باشيد و خداوند نسبت به آنچه انجام می‌‏دهيد بيناست.(۴)

آب و هوا: جریان‌های اتمسفری

سوره الکهف

وَاضْرِبْ لَهُم مَّثَلَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاء أَنزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِيمًا تَذْرُوهُ الرِّيَاحُ وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ مُّقْتَدِرًا
زندگي دنيا را براي آنها به آبي تشبيه كن كه از آسمان فرو مي‌‏فرستيم، و به وسيله آن گياهان زمين، سرسبز و درهم فرو می‌روند، اما بعد از مدتی مي‏‌خشكند، به گونه‏‌ای بادها آنها را به هر سو پراكنده می‌كنند، و خداوند بر هر چيز توانا است.(۴۵)

وَيَوْمَ نُسَيِّرُ الْجِبَالَ وَتَرَى الْأَرْضَ بَارِزَةً وَحَشَرْنَاهُمْ فَلَمْ نُغَادِرْ مِنْهُمْ أَحَدًا
به خاطر بياور روزی را كه كوه‌‏ها را به حركت در مي‌‏آوريم، و زمين را آشكار می‌بينی و همه آنها(انسان‌ها) را محشور مي‏‌كنيم و احدی را فروگذار نخواهيم كرد.(۴۷)

سوره الذاریات

وَفِي الْأَرْضِ آيَاتٌ لِّلْمُوقِنِينَ
و در زمين آياتي براي طالبان يقين است.(۲۰)

سوره یونس

قُلِ انظُرُواْ مَاذَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَا تُغْنِي الآيَاتُ وَالنُّذُرُ عَن قَوْمٍ لاَّ يُؤْمِنُونَ
بگو نگاه كنيد آنچه را(از آيات خدا و نشانه‏هاي توحيدش) در آسمان‌ها و زمين است، اما اين آيات و انذارها به حال كساني كه ايمان نمي‏‌آورند(و لجوجند) مفيد نخواهد بود.(۱۰۱)
 

۴- روز واپسین؛ زمین‌لرزه

 

از کل سانحه‌های طبیعی شناخته شده در زمین ۹۳% مرتبط با آب و هوا هستند. در ۱۴ سال اول سده بیست و یکم از حدود یک میلیون کشته سوانح طبیعی، ۶۰ درصد به زمین‌لرزه‌ها مربوط هستند.

سوره الواقعه

إِذَا وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ
هنگامي كه واقعه عظيم (قيامت) برپا شود.(۱)

لَيْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ
هيچ‌كس نمي‌‏تواند آن را انكار كند.(۲)

خَافِضَةٌ رَّافِعَةٌ
گروهی را پائين می‌آورد و گروهی را بالا می‌برد.(۳)

إِذَا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا
اين در هنگامي است كه زمين به شدت به لرزه در می‌آيد.(۴)

وَبُسَّتِ الْجِبَالُ بَسًّا
و كوه‌ها در هم كوبيده می‌شود.(۵)

فَكَانَتْ هَبَاء مُّنبَثًّا
و به صورت غبار پراكنده در می‏‌آيد.(۶)

سوره المزمل

يَوْمَ تَرْجُفُ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ وَكَانَتِ الْجِبَالُ كَثِيبًا مَّهِيلًا
در آن روز كه زمين و كوه‌ها سخت به لرزه می‌‏افتد و كوه‌ها به شكل توده‌‏هایي از شن نرم درمی‌آيد.(۱۴)

سوره الانشقاق

وَإِذَا الْأَرْضُ مُدَّتْ
و آنگاه كه زمين بازكشيده شود.(۳)

وَأَلْقَتْ مَا فِيهَا وَتَخَلَّتْ
و آنچه را كه در آن است بيرون افكند و تهى شود.(۴)

وَأَذِنَتْ لِرَبِّهَا وَحُقَّتْ
و پروردگارش را فرمان برد و [چنين] سزد.(۵)

گسل زمین‌لرزه ای ۹ شهریور ۱۳۴۷ دشت بیاض

سوره عبس

أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاء صَبًّا
كه ما آب را به صورت بارشى فرو ريختيم.(۲۵)

ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا
سپس زمين را از هم شكافتيم.(۲۶)

فَأَنبَتْنَا فِيهَا حَبًّا
و در آن دانه‏‌هاي فراوانی رويانديم.(۲۷)

سوره مریم

وَقَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمَنُ وَلَدًا
آنها گفتند خداوند رحمن فرزندی برای خود اختيار كرده! (۸۸)

لَقَدْ جِئْتُمْ شَيْئًا إِدًّا
چه سخن زشت و زننده‌ای آورديد.(۸۹)

تَكَادُ السَّمَاوَاتُ يَتَفَطَّرْنَ مِنْهُ وَتَنشَقُّ الْأَرْضُ وَتَخِرُّ الْجِبَالُ هَدًّا
نزديك است آسمان‌ها بخاطر اين سخن از هم متلاشی گردد، و زمين شكافته شود و كوه‌ها به شدت فرو ريزد!(۹۰)

سوره النمل

وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الْأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لَا يُوقِنُونَ
هنگامي كه فرمان عذاب آنها رسد جنبنده‌ه‏ایی را از زمين برای آنها خارج می‌‏‌كنيم كه با آنها تكلم می‌كند و می‌‏گويد: مردم به آيات ما ايمان نمی‌‏آورند.(۸۲)


وَيَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ فَفَزِعَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَن شَاء اللَّهُ وَكُلٌّ أَتَوْهُ دَاخِرِينَ
و روزى كه در صور دميده شود پس هر كه در آسمان‌ها و هر كه در زمين است به هراس افتد مگر آن كس كه خدا بخواهد و جملگى با زبونى رو به سوى او آورند.(۸۷)

وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍ إِنَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ
و كوه‌ها را می‌بينى [و] می‌پندارى كه آنها بی‌حركتند و حال آنكه آنها ابرآسا در حركتند [اين] صنع خدايى است كه هر چيزى را در كمال استوارى پديد آورده است در حقيقت او به آنچه انجام می‌‏دهيد آگاه است (۸۸)

سوره الفجر

كَلَّا إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا
چنان نيست كه آنها خيال مي‏‌كنند، در آن هنگام كه زمين سخت درهم كوبيده شود.(۲۱)

أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءهَا وَمَرْعَاهَا
آبش خارج كرد و چراگاهش را آماده ساخت.(۳۱)

وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا
و كوه‌ها را ثابت و محكم نمود.(۳۲)

سوره الاعراف
 
فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُواْ فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ
سرانجام زمين‌لرزه آنها را فرا گرفت و صبحگاهان جسم بيجانشان در خانه‏‌هاشان باقي مانده بود!(۷۸)

سوره الزلزلة

إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا
هنگامی كه زمين شديدا به لرزه در آيد.(۱)

وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا
و زمين بارهای سنگينش را خارج سازد.(۲)

وَقَالَ الْإِنسَانُ مَا لَهَا 
و انسان می‌‏گويد زمين را چه می‌شود؟(۳)

يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا
در چنين روزی رازهايش را باز گويد.(۴)

بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحَى لَهَا 
از آنچه پروردگارت به او الهام فرستاده است‏.(۵)

يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِيُرَوْا أَعْمَالَهُمْ
آن روز مردم پراكنده برآيند تا اعمالشان را ببینند.(۶)

فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ
پس هر كه هم‌وزن ذره‏‌اى نيكى كند آن را می‌بیند.(۷)

وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ
و هر كه هم‌وزن ذره‏‌اى بدى كند آن را می‌بیند

سوره الحج

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيمٌ
اى مردم از پروردگار خود پروا كنيد چرا كه زلزله رستاخيز امرى هولناک است.(۱)

يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكَارَى وَمَا هُم بِسُكَارَى وَلَكِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِيدٌ
روزی كه آن را می‌بينيد که مادران شيرده، كودكان شيرخوارشان را فراموش می‏‌كنند، و هر بارداری جنين خود را بر زمين می‌نهد و مردم را مست می‌بينی، در حالی كه مست نيستند، ولی عذاب خدا شديد است!(۲)

سوره العنكبوت

وَإِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَارْجُوا الْيَوْمَ الْآخِرَ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ
ما به سوی مدين برادرشان شعيب را فرستاديم، گفت: ای قوم من! خدا را بپرستيد و به روز بازپسين اميدوار باشيد، و در زمين فساد نكنيد.(۳۶)

فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ
آنها او را تكذيب كردند و به اين سبب زلزله آنها را فرو گرفت و در خانه‌‏های خود به رو در افتادند و مردند.(۳۷)

وَعَادًا وَثَمُودَ وَقَد تَّبَيَّنَ لَكُم مِّن مَّسَاكِنِهِمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَكَانُوا مُسْتَبْصِرِينَ
ما طايفه عاد و ثمود را نيز هلاك كرديم، و مساكن(ويران شده) آنها برای شما آشكار است، شيطان اعمالشان را برای آنها زينت كرده بود، لذا آنان را از راه بازداشت در حالی كه می‌ديدند!(۳۸)


۵- عبرت از سوانح و مصیبت‌ها

 
در قرآن کریم به سوانح مختلفی هم به عنوان شواهد طبیعی رخداد‌های زمین و طبیعت و هم به عنوان نشانه‌های عبرت از ویرانی‌ها و نابودی شهرها و تمدن‌ها اشاره شده است.

سوره فاطر

أَوَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَكَانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعْجِزَهُ مِن شَيْءٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ إِنَّهُ كَانَ عَلِيمًا قَدِيرًا
آيا آنها سير در زمين نكردند تا ببينند عاقبت كساني كه پيش از آنها بودند چگونه شد؟ همان‌ها كه از اينان قويتر(و پرقدرتتر) بودند، نه چيزی در آسمان و نه چيزی در زمين از حوزه قدرت او بيرون نخواهد رفت، او دانا و توانا است.(۴۴)

سوره الملک

أَأَمِنتُم مَّن فِي السَّمَاء أَن يَخْسِفَ بِكُمُ الأَرْضَ فَإِذَا هِيَ تَمُورُ
آيا خود را از عذاب كسی كه حاكم بر آسمان است در امان می‏‌دانيد كه دستور دهد زمين بشكافد و شما را فرو برد و دائما به لرزش خود ادامه دهد؟(۱۶)

سوره الحدید
 
مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي أَنفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتَابٍ مِّن قَبْلِ أَن نَّبْرَأَهَا إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ
هيچ مصيبتي در زمين و نه در وجود شما روی نمي‏‌دهد مگر اينكه همه آنها را قبل از آنكه زمين را بيافرينيم در لوح محفوظ ثبت است و اين امر براي خداوند آسان است.(۲۲)

زلزله و سونامی اندونزی(اقیانوس هند): شروع مطالعات سونامی در کشورهای آسیایی و در جهان

سوره غافر

أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَانُوا أَكْثَرَ مِنْهُمْ وَأَشَدَّ قُوَّةً وَآثَارًا فِي الْأَرْضِ فَمَا أَغْنَى عَنْهُم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ
آيا در زمين سير و سفر نكرده‌‏اند كه بنگرند سرانجام كسانى كه پيش از آنان بوده‏‌اند چگونه بوده است آنان از ايشان پرشمارتر و پرتوان‏تر و پراثرتر بوده‏اند، اما آنچه به دست آوردند به كارشان نيامد.(۸۲)

سوره الرعد

أَفَمَن يَعْلَمُ أَنَّمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَبِّكَ الْحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمَى إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ
پس آيا كسى كه مىی‌داند آنچه از جانب پروردگارت به تو نازل شده حقيقت دارد مانند كسى است كه كوردل است تنها خردمندانند كه عبرت می‌گيرند.(۱۹)

سوره الأعلى

فَذَكِّرْ إِن نَّفَعَتِ الذِّكْرَى
پس تذكر ده اگر تذكر مفيد باشد.(۹)

سَيَذَّكَّرُ مَن يَخْشَى
آن كس كه ترسد بزودى عبرت گيرد.(۱۰)

سوره الأعراف

وَلَقَدْ أَخَذْنَا آلَ فِرْعَونَ بِالسِّنِينَ وَنَقْصٍ مِّن الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ
و ما نزديكان فرعون (و قوم او) را به خشكسالی و كمبود ميوه‏‌ها گرفتار كرديم شايد متذكر گردند.(۱۳۰)

بحران آب: خشکی زاینده رود

سوره التوبة

أَوَلاَ يَرَوْنَ أَنَّهُمْ يُفْتَنُونَ فِي كُلِّ عَامٍ مَّرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ لاَ يَتُوبُونَ وَلاَ هُمْ يَذَّكَّرُونَ
آيا آنها نمی‏‌بينند كه در هر سال يک يا دو بار آزمايش می‌شوند؟ باز توبه نمی‌كنند و متذكر هم نمی‌‏شوند! (۱۲۶)

سوره المؤمنون

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ وَإِن كُنَّا لَمُبْتَلِينَ
در اين ماجرا آيات و نشانه‌‏هایی برای صاحبان عقل و انديشه است و ما مسلماً همگان را آزمايش می‏‌كنيم.(۳۰)

سوره السجده

أَوَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ فِي مَسَاكِنِهِمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ أَفَلَا يَسْمَعُونَ
آيا براي هدايت آنها همين كافی نيست كه افراد زيادی را كه در قرون پيش از آنها زندگی داشتند هلاك كرديم ؟ اينها در مساكن آنان راه می‌روند، در اين آياتی است آيا نمی‌شنوند؟!(۲۶)

سوره الشعرا
إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
در اين ماجرا (قوم نوح) آيت است ولی اكثر آنها مؤمن نبودند.(۱۰۳)

قَالَ رَبِّ إِنَّ قَوْمِي كَذَّبُونِ
گفت پروردگارا قوم من مرا تكذيب كردند.(۱۱۷)

فَافْتَحْ بَيْنِي وَبَيْنَهُمْ فَتْحًا وَنَجِّنِي وَمَن مَّعِي مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
اكنون ميان من و اينها جدایی بيفكن (و داوري كن).(۱۱۸)

فَأَنجَيْنَاهُ وَمَن مَّعَهُ فِي الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ
ما، او و كساني را كه با او بودند در كشی كه مملو(از انسان و انواع حيوانات) بود رهایی بخشيديم.(۱۱۹)

ثُمَّ أَغْرَقْنَا بَعْدُ الْبَاقِينَ 
سپس بقيه را غرق كرديم.(۱۲۰)

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ.﴿۱۲۱﴾
در اين ماجرا نشانه روشی است، اما اكثر آنها ايمان نياوردند.(۱۲۱)

داستان حضرت نوح (ع) : نماد جالبی از مدیریت سانحه

سوره طه

أَفَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ فِي مَسَاكِنِهِمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّأُوْلِي النُّهَى
آيا براي هدايت آنها كافی نيست كه بسياري از پيشينيان را هلاک كرديم و اينها در مساكن(ويران شده) آنان رفت و آمد دارند در اينها دلایل روشنی است برای صاحبان عقل.(۱۲۸)

  منبع: مبشرین|پایگاه خبر قرآنی و معارف اسلامی
       لینک مستقیم   :   http://mobasherin.ir/shownews.aspx?id=47896

نظـــرات شمـــا






سال 1402سال 1402