پنج شنبه 9 فروردین سال 1403 Thu, 28 Mar 2024 14:38:17 GMT
کد خبر : 47800       تاریخ : 1398/10/01 11:07:01
یادی از «ابوالفضل علامی» معلمی که قرائت تحقیق را بر خود حرام کرد

یادی از «ابوالفضل علامی» معلمی که قرائت تحقیق را بر خود حرام کرد

در مراسم یادبود مرحوم استاد ابوالفضل علامی که طی هفته گذشته در منزل ایشان و در قالب طرح «تحیت» برگزار شد، بر ویژگی‌های بارز ایشان ازجمله تقوای قرائت،‌ حسن خلق تأکید و از ایشان به عنوان استادی یاد شد که در اواخر عمر شریف خود تنها به تلاوت ترتیل پرداخته و ابراز داشته است که کاش بیشترین وقت را برای درک مفاهیم قرآن می‌گذاشتم.

 پنجشنبه هفته گذشته، جمعی از مدیران نهادهای قرآنی و اساتید کشورمان در قالب طرح «تحیت» در منزل چهار تن از اساتید و پیشکسوتان قرآنی کشور که در قم ساکن هستند، شامل دیدار با خانواده‌های مرحوم ابوالفضل علامی و مرحوم عباس رنجبر، همچنین دیدار با حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا شهیدی‌پور، پیشکسوت و داور مسابقات بین‌المللی و شهریار پرهیزکار، حافظ کل، قاری و داور مسابقات بین‌المللی، حضور یافته و مقام ایشان را تکریم کردند.

در این دیدارهای صمیمی که محمدعلی خواجه‌پیری، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی خسروی، سیدمحسن موسوی‌بلده، محمدرضا پورمعین، محمدتقی میرزاجانی و سیدمحمدجواد شوشتری حضور داشتند، تعدادی از اساتید شهر قم ازجمله محمدعلی دهدشتی، حیدر کسمایی و... گروه را همراهی می‌کردند. همچنین حجج اسلام غفاری، رئیس مرکز قرآن آستان حضرت معصومه(س) و رضایی به نمایندگی از طرف مدیر شبکه قرآن و معارف سیما و ابوالقاسم رئیسی، مدیر کل روابط عمومی جهاددانشگاهی نیز در این جمع حضور داشتند.

اولین ایستگاه مدیران و اساتید قرآنی کشور با ورود به شهر قم، منزل مرحوم استاد ابوالفضل علامی بود. منزلی ساده که گرمای وجود استاد علامی هنوز در آن وجود داشت و خانواده ایشان با محبتی فراوان پذیرای میهمانان بودند.

در ابتدای این دیدار، محمدعلی دهدشتی، از پیشکسوتان قرآنی قم به تلاوت آیاتی چند از کلام‌الله مجید پرداخت و در ادامه، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی خسروی، مدیرکل آموزش معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به سخنرانی پرداخت و گفت: امروز توفیق نصیب شد تا همراه با جمعی از عزیزان و دوستان در منزل معلم بزرگ قرآن مرحوم استاد ابوالفضل علامی حاضر شدیم. امیدواریم خداوند متعال به برکت قرآن به همه ما توفیق ادامه راه خدمتگزاران قرآنی را عنایت بفرماید.

وی با اشاره به آیات ابتدایی سوره مبارکه «الرحمن» اظهار کرد: خداوند متعال اولین معلم قرآن است. تعلیم قرآن توسط ذات اقدس الهی و به صفت رحمانیت پروردگار صورت می‌گیرد یعنی آنچه که قرآن را به دیگران می‌آموزد، جنبه رحمت خداست.

خسروی با طرح این سؤال که چرا در این سوره مبارکه آیه «خَلَقَ الْإِنْسَانَ» بعد از آیه «عَلَّمَ الْقُرْآنَ» آمده است؟ افزود: شاید منظور این بوده است که طرح اولیه‌ای که برای خلقت انسان ریخته می‌شود، قرآن است. از روایات مختلف می‌توان به این موضوع رسید که قرآن و انسان کامل یکی هستند. امام خمینی(ره) در جایی می‌فرمایند که خداوند متعال، بیدی الجمال و الجلال، طینت آدم اول و انسان کامل را تخمیر کرد و باز بیدی الجمال و الجلال قرآن را نازل کرد.

وی تصریح کرد: قرآن، نسخه انسان کامل است و انسان کامل برآمده از قرآن است. امام(ره) در اینجا نتیجه‌گیری جالبی دارند و می‌فرماید شاید حدیث «لَنْ یَفْتَرِقا حَتّی‌ یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوضَ» جدایی‌ناپذیر بودن قرآن و انسان کامل به همین معنا باشد که انسان کامل همان قرآن و قرآن نیز نسخه انسان کامل است.

مدیرکل آموزش معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه چه تناسب خوبی دارد لفظ «عَلَّمَ الْقُرْآنَ» با نام مرحوم علامی، اظهار کرد: این استاد بزرگ شاید تنها قاری قرآن بود که توفیق یافت تا در محضر امام خمینی(ره) قرائت کند. البته قراء دیگری نیز بودند، ولی تنها یک جلسه قاریان قرآن در محضر امام(ره) تشکیل شد که در آن جلسه نیز مرحوم علامی بود که بسیار زیبا به تلاوت قرآن پرداخت. این مراسم در آستانه اعزام به حج برگزار شد و تنها فیلمی که از قاریان در محضر امام(ره) وجود دارد، همین فیلمی است که مرحوم علامی در آن اجرای قرائت می‌کند.

خسروی با اشاره به اینکه امروز این توفیق نصیب شد تا در خدمت اساتید قرآنی در منزل مرحوم استاد علامی بزرگوار حضور پیدا کنیم، گفت: بنده به نمایندگی از آقای عبدالهادی فقهی‌زاده، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این جلسه حضور دارم. امیدوارم خداوند متعال روح استاد علامی را با انبیاء و اولیا محشور بگرداند و به خاندان ایشان عزت و برکت عنایت کند و به همه ما نیز توفیق فهم، قرائت و عمل به قرآن عنایت کند.

ارسالی/////تکریم از «ابوالفضل علامی» استادی که تقوای قرائت داشت/ معلمی که قرائت تحقیق را بر خود حرام کرد
در ادامه این جلسه، محمدعلی خواجه‌پیری، پیشکسوت قرآنی کشور نیز در سخنانی به ذکر دو خاطره و نکته در رابطه با مرحوم استاد علامی پرداخت و گفت: نکته اول در رابطه با مرحوم استاد علامی، مسئله ولایت‌پذیری ایشان بود. به یاد دارم که ایشان بدون استثنا هر زمانی که حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای صحبتی می‌کردند، بلافاصله پیام می‌زدند که تکلیف ما راجع به این سخنرانی چیست؟

وی بیان کرد: دومین نکته‌ای که در مورد مرحوم علامی وجود دارد، دقت فراوان ایشان در کسب مال حلال بود که در این زمینه بی‌نظیر بود. ما خیلی با ایشان کار می‌کردیم و هر بار حق‌الزحمه مختصری خدمت ایشان عرضه می‌کردیم. مرحوم علامی هر بار چک حق‌الزحمه را پیش من می‌آورد که آیا این مبلغ حق من هست یا نه؟ که بنده به ایشان می‌گفتم که این مبلغ بسیار ناچیز است و در حد زحمات شما نیست.

خواجه‌پیری در پایان سخنان خود با اشاره به اینکه همگان مرحوم استاد علامی را به عنوان معلم اخلاق می‌شناسند، گفت: ایشان ادب را در سخت‌ترین شرایطی که داشت نیز رعایت می‌کرد و همین امر نیز باعث شد تا همواره از ایشان با عنوان معلم اخلاق نام برده شود.

همچنین، سیدمحسن موسوی‌بلده، دیگر پیشکسوت قرآنی نیز طی سخنانی در این جلسه، بیان کرد: بنده افتخار می‌کنم که امروز در محضر خانواده معظم یک استاد بی‌بدیل قرآن هستم. بنده اولین بار مرحوم استاد علامی را در اردوهای تربیت معلم دهه ۶۰ که توسط دارالقرآن سازمان تبلیغات اسلامی در اردوگاه شهید باهنر تهران برگزار می‌شد، مشاهده کرده و با ایشان آشنا شدم.

وی با بیان اینکه این آشنایی درست زمانی بود که مرحوم استاد علامی در عنفوان جوانی عمل جراحی قلب کرده بودند، افزود: بعد از این آشنایی، دوستی ما ادامه پیدا کرد و در مراسم و مسابقات مختلف خدمت ایشان می‌رسیدم. بنده در خیلی از سال‌ها و در دوره‌های مختلف مسابقات همراه با ایشان داوری بخش تجوید را بر عهده داشتم که البته ایشان پس از مدتی به سمت داوری وقف و ابتدا رفتند.

موسوی‌بلده تصریح کرد: بنده در طول مدت زندگی خود و در میان جامعه قرآنی، انسان خودساخته‌ای را برتر از استاد علامی مشاهده نکردم. ایشان الگوی عملی قرآن بود. البته کشور ما در این زمینه ثروت خیلی خوبی دارد، اما علامی چیز دیگری بود. بنده دقیقا الگویی از انسانی که به قرآن و عترت تعهد عملی دارد در استاد علامی مشاهده کردم.

پیشکسوت قرآنی کشور در رابطه با ویژگی‌های فنی مرحوم استاد علامی نیز بیان کرد: ایشان، تقوای قرائت داشت. تقوای قرائت یعنی قاری قرآن آنچه را که آموخته، در عرصه عمل نشان دهد. ممکن است تا خیلی از افراد قواعد فنی قرائت قرآن را بیاموزند ولی درصد بسیار کمی از آن‌ها این قواعد را در عرصه عمل اجرا می‌کنند. بنده همین تعبیر را برای استاد عبدالباسط به کار بردم؛ چراکه از نظر بنده ایشان در بین کل قراء مصری تقوای قرائت داشت و حتی کوچکترین قواعد تلاوت قرآن را در عرصه عمل اجرا می‌کرد به نحوی که امروز برای همه ما الگو شده و هرکس از ما می‌پرسد که برای قاری شدن باید چه تلاوت‌هایی را بشنویم؟ به ایشان می‌گوییم که ابتدا باید تلاوت‌های عبدالباسط را بشنوید.

وی با بیان اینکه عبدالباسط ثابت کرد که انسان می‌تواند بهترین و آسمانی‌ترین صوت و لحن را داشته باشد و در عین حال نیز مجبور نباشد تجوید را کنار بگذارد، گفت: بنده اعتقاد دارم که استاد علامی نیز این ویژگی را داشت. ایشان در رابطه با فصاحت قرائت، یکی از برترین قاریان کشور در طول تاریخ قرائت این سرزمین است. صوت و لحن بسیار زیبا، متین و موقری که ایشان داشت، نسبت به دیگران متفاوت بود. تلاوت ایشان همراه با طمأنینه‌ای عجیب بود و تحریرهای ایشان ترتیل داشت که الگوی آموزشی بسیار خوبی در رابطه با بحث فنی تلاوت بود.
موسوی‌بلده بیان کرد: مرحوم استاد علامی در اواخر عمر شریف و پربار خود بنا به دلایلی که خود به آن رسیده بود، از تلاوت تحقیق اجتناب کرد و تنها بر تلاوت ترتیل تکیه داشت و به اینجا رسیده بود که تلاوت قرآن همان ترتیل است و تلاوت تحقیق را بر خود حرام کرد. دوره کوتاه زندگی ایشان که تحقیق و پژوهش‌های فراوانی را به همراه داشت، بسیار پربار بود. امروز جای خالی مرحوم استاد علامی کاملا محسوس است.

در ادامه، محمدرضا پورمعین، رئیس جمعیت قرآنی استان تهران نیز در سخنانی ضمن تقدیر از طراحان و مجریان برنامه «تحیت» اظهار کرد: آمریکایی‌ها در سال ۲۰۱۵ اعلام کردند که تعداد ۱۰ میلیون موجود زنده در جهان وجود دارد که هر کدام از این موجودات نیز خود گونه‌های بسیار زیادی دارند که در میان انواع موجودات محاسبه نشده است.

وی با اشاره به حدیثی از پیامبر اکرم(ص) که فرمودند: «همه موجودات حتی ماهیان در دریا برای معلمان قرآن دعا می‌کنند»، افزود: بنده با شنیدن این حدیث حساس شدم که چرا پیامبر از ماهی در دریا مثال‌زده است. وقتی آمریکایی‌ها این مسئله را عنوان کردند، به عمق عظمت حدیث پیامبر(ص) پی بردم.ارسالی/////تکریم از «ابوالفضل علامی» استادی که تقوای قرائت داشت/ معلمی که قرائت تحقیق را بر خود حرام کرد
پورمعین ادامه داد: ویژگی‌هایی که برای معلم قرآن شمرده شده، بسیار زیاد است. مرحوم استاد علامی مصداق بارز یک معلم قرآن بود. ما در چنین مقامی شخصیت‌های را در اطراف خود و در حوزه قرآن داریم که بسیاری از ایشان نیز ناشناخته هستند. طبق تحقیقاتی که انجام شده، اولین گروه از محبوب‌ترین شخصیت‌های کشور، گروه ورزشکاران هستند و هنرمندان نیز در جایگاه دوم قرار دارند. بنده هر چقدر در میان گروه‌های مختلف جست‌و‌جو کردم تا جایی برای جامعه قرآنی پیدا کنم، مشاهده کردم که تقریباً خود ما نیز خودمان را نمی‌شناسیم. برنامه تحیت، طرح بسیار خوبی است که باید ادامه پیدا کند؛ چراکه تاکنون در معرفی و تجلیل و تقدیر از جامعه قرآنی خیلی کوتاهی شده است.

رئیس جمعیت قرآنی استان تهران تصریح کرد: مقام معظم رهبری تقریبا ۲۵ سال پیش فرمودند که این دوران، زمان قرآن است. سخنان و تأکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی فرصتی بود که ما قرآنیان از دست دادیم. امروز باید عقب‌ماندگی خود را جبران کنیم. امیدوار هستم که همگی نسبت به بررسی ابعاد مختلف دست به دست هم دهیم تا حداقل لجنه‌ای تشکیل شده و یا نهضتی به پا شود تا به ما در شناسایی و معرفی حداقلی قرآنیان کمک کند.

پورمعین در پایان سخنان خود در حالی که قطرات اشک بر چهره وی هویدا بود، اظهار کرد: بنده صبح امروز که وارد منزل مرحوم استاد علامی شدیم، به یاد جمله‌ای از ایشان افتادم که به من می‌فرمودند که «هر زمان که به قم می‌آیید، به منزل ما هم سری بزنید» و می‌فرمودند که «مواظب باشید تا دیر نشود». این بیگانگی و دوری ما از یکدیگر به جامعه قرآنی خسارت می‌زند. امیدوار هستم که همه ما فرصت قدردانی از اساتید را پیدا کنیم.

حیدر کسمایی، از اساتید قرآنی شهر قم نیز دیگر سخنران این دیدار بود که ضمن خیرمقدم به مدیران و اساتید قرآنی حاضر در جلسه، گفت: صحبت در مورد مرحوم استاد علامی بسیار فراوان است. در حدیث نبوی وقتی رسول اکرم(ص) می‌فرمایند: «أشرافُ اُمَّتي حَمَلَةُ القُرآنِ وَ أَصْحَابُ اللَّيْلِ»، این حملة‌القرآن مقام بالایی است که شاید حتی قاریان، مرتلان و حتی معلمان قرآنی به آن مرتبه نرسیده باشند. قاری قرآن اگر به آیات الهی کلام‌الله مجید عمل نکند، در حد قاری می‌ماند.

وی افزود: به نظر می‌رسد که حملة‌القرآن با آیه شریفه ۱۲۱ سوره مبارکه بقره تناسب دارد. از امام صادق(ع) سؤال کردند که چه چیزی حق تلاوت قرآن را ادا می‌کند؟ امام صادق(ع) در پاسخ فرمودند که حق تلاوت تنها حفظ و تلاوت قرآن نیست، بلکه حق تلاوت در تدبر در آیات الهی است و این تدبر نیز این است که قرآنیان قرآن را بخوانند، بفهمند و بدان عمل کنند.

کسمایی با اشاره به آشنایی خود با مرحوم استاد علامی در اوایل دهه ۶۰ اظهار کرد: از همان ابتدا مشخص بود که تلاوت و تدریس ایشان یک تدریس و خواندن معمولی نیست. به یاد دارم که چندین مسابقه‌ای قرآنی به مدت چند سال در قم برگزار می‌شد که یک سال نیز از استاد علامی برای داوری در این مسابقات دعوت شده بود و داوران مختلفی از شهرهای تهران، قم و ... در مسابقات حضور داشتند.

وی با بیان اینکه مرحوم استاد علامی بسیار مقید و منظم بودند که به موقع در مسابقات حاضر شوند، تصریح کرد: به یاد دارم که استاد علامی در روز آغاز مسابقات از ساعت ۸ در محل برگزاری افتتاحیه حاضر شدند. مسابقات نیز از ساعت ۱۰ آغاز شد و زمانی که برای داوری تقسیم‌بندی کردند، زمان داوری استاد علامی به درستی مشخص نبود و باعث می‌شد تا ایشان بسیار معطل شوند.

کسمایی با اشاره به اینکه مسئولان برگزاری مسابقات اصلاً به جایگاه استاد علامی واقف نبودند، بیان کرد: مرحوم استاد علامی پس از آگاهی از معطلی فراوان رای داوری به مسئولان مسابقات اشاره کردند که اگر ممکن است به دلیل مشغله کاری، داوری به دیگران سپرده شود تا من به کار خود رسیدگی کنم. مسئول برگزاری مسابقات نیز که جایگاه مرحوم استاد را نمی‌شناخت به ایشان گفت که بله! می‌توانید بروید. بنده خیلی ناراحت شدم و به دنبال ایشان رفتم و عرض کردم که بنده نیز داوری نمی‌کنم که مرحوم استاد به من فرمودند که شما حتما به داوری برسید و بنده چون مشغله دارم، می‌روم. عبرت این قضیه اینجا بود که من پس از آن روز بارها ایشان را دیدم ولی مرحوم استاد حتی یک بار هم صحبت این اتفاق و مسئولان برگزاری مسابقات را به میان نکشید و راجع به این موضوع اصلا صحبت نکرد و به روی خود نیز نیاورد.

وی با اشاره به اینکه مرحوم استاد علامی مقام بسیار بالایی داشت و بنده خود و به نوعی جامعه قرآنی را مدیون ایشان می‌دانم، گفت: مرحوم، معلم واقعی قرآن بود و قرآن در تمامی زندگی ایشان جاری و ساری بود. آثار بسیار خوبی از ایشان به جا مانده که بسیار پربار است. البته از همه آثار ایشان بهتر همان آثار عملی است که باید مراقب باشیم و سعی کنیم تا زحمات ایشان در این زمینه را هدر ندهیم.

ارسالی/////تکریم از «ابوالفضل علامی» استادی که تقوای قرائت داشت/ معلمی که قرائت تحقیق را بر خود حرام کرد
همچنین، حسن علامی، فرزند مرحوم استاد علامی نیز در سخنانی ضمن عرض خیر مقدم و تشکر از دست‌اندرکاران طرح تحیت و تمامی حضار در جلسه بیان کرد: بنده شاید تا چهارماه قبل از فوت مرحوم پدر نمی‌دانستم که دکتر به ایشان گفته که باید در قلب خود باتری بگذارند. هنگامی که در این رابطه با پدر صحبت کردم، ایشان به من گفت که دیگر پیمانه پر شده است.

وی گفت: پس از چندی، یکی از علما که امام‌جمعه کردستان نیز بودند، به من اشاره کرد که به نظر می‌رسد، طبق آیات و روایات، فرصت‌هایی که خداوند متعال به بندگان خود عطا می‌کند، ۳۰ ساله است و چند مثال نیز برای آن آوردند. به یاد دارم مرحوم پدر همیشه به من می‌گفتند که بنده سال ۶۴ که سکته کرده و پزشکان نیز قطع امید کرده بودند، از خداوند خواستم تا فرصتی به من بدهد که قرآن را احیا کنم و فقط به دنبال فرصتی بودم تا رسالت قرآنی خود را به سرانجام برسانم.

فرزند مرحوم استاد علامی تصریح کرد: مرحوم پدر علاقه فراوانی به قرائت مرحوم احمد شبیب و مرحوم محمد صدیق منشاوی، قراء مشهور مصری داشتند و هر جا که تلاوت این اساتید را می‌شنیدند، تا پایان به آن گوش می‌دادند. بنده به یاد دارم که ایشان در یک سال پایانی که بدرود حیات گفتند، همیشه به من اشاره می‌کردند که اگر من از همان ابتدا به مفاهیم قرآنی دست پیدا کرده بودم، اصلا به دنبال تلاوت نمی‌رفتم و از همان سال ۶۰ بر روی مفاهیم کار می‌کردم.

ارسالی/////تکریم از «ابوالفضل علامی» استادی که تقوای قرائت داشت/ معلمی که قرائت تحقیق را بر خود حرام کرد
همچنین، محمدتقی میرزاجانی، معاون اجرایی شورای عالی قرآن نیز در سخنان کوتاهی ضمن معرفی حضار در جلسه، با اشاره به ویژگی‌های مرحوم استاد علامی، اظهار کرد: در یکی از دفعاتی که در شورای عالی قرآن از استاد علامی جهت داوری دعوت کرده بودیم پس از اتمام کار مبلغی را بابت حق القدم تقدیم کردیم بعد از چند روز ایشان مراجعه کردند و بخشی از آن مبلغ را برگردانند و گفتند که من یک محاسبه‌ای کردم و دیدم برای آن داوری که انجام دادم حق من کمتر از این مبلغ است که به من دادید لذا شرعاً مابقی آن را باید برگردانم. مرحوم استاد علامی اینگونه به شرعیات توجه داشتند. 

یادآور می‌شود، در پایان این جلسه نیز همسر مرحوم استاد علامی در سخن کوتاهی ضمن تشکر و قدردانی از تمامی دست‌اندرکاران و مجریان برنامه، بر این موضوع صحه گذاشت که شاید ماه‌ها می‌شد که پاکت و بسته پولی در منزل ما بود و استاد درصدد آن بود که آن‌ها را بازگرداند.


  منبع: ایکنا
       لینک مستقیم   :   http://mobasherin.ir/shownews.aspx?id=47800

نظـــرات شمـــا






سال 1402سال 1402