مبشرین|پایگاه خبر قرآنی و معارف اسلامی

در ابتدای این نشست که بیش از پنج ساعت به طول انجامید و به دعوت برنامه «رصد» شبکه قرآن و معارف سیما صورت گرفت، مسعود نوری، آیاتی از کلام الله مجید را تلاوت کرد، سپس حجت‌الاسلام حسینی با اشاره به اینکه در طول دو سال و نیم گذشته که مسئولیت مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و دبیری ستاد عالی مسابقات را برعهده داشته است به اندازه بضاعت و توان محدودی سعی شده است تا زمینه برای گفت‌وگو فراهم شود، گفت: تلاش کرده‌ام تا زمینه تبادل نظر در مورد مسابقات بین‌المللی قرآن که بزرگ‌ترین رویداد تبلیغی و ترویجی قرآن کریم است، فراهم شود. از زمستان سال ۹۳ با فعالیت ستاد عالی مسابقات، پنج کمیته طرح و برنامه، علمی و فنی، تبلیغات و اطلاع‌رسانی، ارزیابی و نظارت و بین‌الملل، فعالیت خود را ادامه داد.

حسینی که صحبت‌های ابتدایی و انتهایی این نشست را انجام داد در پایان بخش اول صحبت‌های خود، گفت: قطعاً یک نشست برای بررسی مسائل و ابعاد حوزه‌های فنی و اجرایی و تبلیغی و ترویجی کافی نخواهد بود. به طور متوسط در طول این سال‌ها کمیته فنی هر دو هفته یک بار و شورای معین و ... نیز به طور ماهانه تشکیل جلسه داده‌اند. در ارتباط با هر کدام از اتفاقاتی که رخ داده است، بسیار صحبت شده و طبیعتاً پرداخت به هر کدام از آنها نیاز به زمان زیادی دارد. اینکه چه مقدماتی طی شد که مسابقات دانش‌آموزان جدا شد، یا چه مقدماتی طی شد تا مسابقات تواشیح و ... برگزار شود، گفت‌وگوی بسیار زیادی می‌طلبد. 

در ادامه داوود جعفری، به بیان برخی موارد پرداخت و گفت: موضوع اول این است که جایگاه مسابقات در فضای جامعه قرآنی امروز کجاست؟ ضرورت آن چیست؟ آیا لازم است که باز هم برگزار شود؟ ما هنوز این ضرورت را پیدا نکرده‌ایم، البته بنده به اینجا آمدم تا بگویم که برای این قبیل مسابقات، طرح و برنامه دارم.

وی افزود: اگر می‌گوییم ضرورت برگزاری این مسابقات چیست؟ برای این است که ثابت کنیم که هیچ ضرورتی ندارد و اگر این مسابقات برگزار می‌شود، تنها برای منفعت عده کمی است و نه نفع جامعه. البته در کنار این شرایط، پیشنهاداتی را ارائه خواهیم کرد که جایگزین مسابقات شده و بازتاب بهتر و بیشتر و نیز رویکرد مردمی‌تری داشته باشد.

جعفری تصریح کرد: موضوع دیگر آسیب مسابقات به صورت اعم است و تنها بحث مسابقات بین‌‌المللی مد نظر نیست. آسیب‌هایی که مسابقات به جامعه قرآنی وارد می‌کند، مد نظر است. در این زمینه آقای «محمودرضا بیژنی» تحقیق بسیار مفصلی انجام داده است، اما چرا تاکنون در برخی نهادهای مسئول این مقاله طرح موضوع نشده است خود جای سوال دارد به برخی افراد که از قبل مسابقات منفعت می‌برند، بر‌می‌گردد.

فهرست اسامی مشاوران را اعلام کنید

وی با تأکید بر اینکه نظرپذیری در برگزاری مسابقات مبحث دیگری خواهد بود که به آن پرداخته می‌شود، اذعان کرد: رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف به حضور ۶۰ استاد قرآنی در کمیته‌های مختلف مسابقات اشاره کردند که نظرات آنها جمع می‌شود، در این بخش یک سوال دارم و آن هم این است که فهرست این ۶۰ نفر کارشناس در اختیار همگان قرار گیرد که مردم بدانند به غیر از تعداد معدودی که همیشه دور میز تصمیم‌گیری نشسته‌اند، بقیه چه افرادی هستند و چه نظراتی دارند؟

جعفری خاطرنشان کرد: مورد دیگری که به آن پرداخته خواهد شد، اشکالات و ایرادات وارده به مسابقات دوره قبل و نه مقدمات و مؤخرات، بلکه به جامع مسابقات بین‌المللی است. اینکه ما عمقی‌نگر باشیم بهتر است یا سطحی‌نگر؟ کدام یک به درد جامعه می‌خورد؟ ما به دنبال چه هستیم، اینکه بگوییم همه فن حریف هستیم کافی است یا باید عمقی کار کرد. 

این فعال قرآنی کشورمان با اشاره به اینکه با مجموعه اوقاف آشنایی داشته و بیگانه با مدیران قبلی نیز نیست، گفت: قصد و نیت همه این است که یک معضل و مشکل که در ذهن است برای عموم برطرف شود. گله‌گذاری جامعه قرآنی موضوع دیگر است، لزوماً این ۶۰ نفر به طور قطع و قاطع نماینده تمام جامعه قرآنی نیستند، اینها افراد شاخصی هستند که در مسابقات بین‌المللی و امثال آن با سیستم غلط معرفی شده‌اند و  ما فقط آنها را می‌شناسیم. اینکه اینها نماینده جامعه قرآنی باشند، واقعاً نیستند. شاید استاد قرآنی باشند، اما نماینده جامعه نمی‌توانند باشند. یک نظرسنجی باید گذاشته شود و همه اعم از افرادی که در دورترین مناطق نشسته‌اند تا افرادی که در تهران هستند در آن شرکت کنند. 

جعفری در بخش دیگری از صحبت‌های خود خطاب به رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف گفت: من به عنوان یک برادر دینی به شما ارادت دارم، اما به عنوان یک مدیر باید از شما پرسیده شود که آیا واقعاً قاطبه تصمیم‌گیری با شماست؟ اگر این تصمیم‌گیری با یک شوراست آن شورا باید نتیجه آراء مردم باشد. باید مشخص شود که در انتها تصمیم‌گیری نهایی با چه کسی هست؟ من با حداقل ۱۰ استاد که سال قبل در جلسات اوقاف حضور داشته‌اند، مشورت کرده‌ام، آنها اعلام کردند که هر چه گفته‌اند مورد استفاده قرار نگرفته است.

ماحصل مسابقات بین‌المللی در جلسه قرآن من چیست؟

وی در پایان بخش اول صحبت‌های خود با اشاره به اینکه ۴۰ سال است پای رحل قرآن بزرگ شده است و شاگردی اساتید متعددی کرده است، گفت: من دردهای این جامعه را درک کرده‌ام و می‌دانم ریشه درد کجاست، لذا من این درد را چشیده‌ام و به دیگران نیز می‌چشانم تا همه نسبت به این دردها حساس شوند و واکنش نشان دهند. این چرخه تا زمانی که نتیجه دهد، ادامه دارد. اگر مسابقه‌ای با این رویکرد و با این وسعت برگزار می‌شود، ماحصل آن در جلسه قرآن من چیست؟ این یک سوال منطقی است که با برگزاری این مسابقات، چرا به جای اینکه جلسه من شلوغ‌تر از همیشه شود، خالی از شاگرد می‌شود؟ اگر فلان میلیارد، هزینه مسابقات شده است، چه میزان توانسته است جوانان را به سمت قرآن نزدیک کند؟ این برای همه ما سوال است. اگر نزدیک نمی‌کند، پس چرا این مبالغ هزینه شود؟

گزارش ایکنا حاکی است؛ در ادامه این نشست مسعود نوری، از قاریان ممتاز کشورمان به بیان نقطه نظرات خود پرداخت و گفت: مسابقات قرآن یک امر تبلیغی است که برخی اهداف داخلی و بین‌المللی را دنبال می‌کند، اهداف داخلی شامل ترویج فرهنگ قرائت و حفظ قرآن و ایجاد جذابیت به وسیله هنر تلاوت در آحاد جامعه است، این هدف تربیتی و اجتماعی مسابقات است، هدف داخلی دیگر نگاه تخصصی به امر تلاوت قرآن کریم است، یکی از اهرم‌های مهم می‌تواند برگزاری مسابقات قرآن باشد تا از طریق آن قاری خود را با تمرین کردن و حضور در محافل به آمادگی برساند و این هدف مطلوبی است. اهداف بین‌المللی هم بحث صدور اهداف انقلاب اسلامی بود. تا با برگزاری این مسابقات، فرهنگ خودمان را نشان دهیم و بگوییم قاریان ایرانی چیزی از قاریان طراز اول دنیا کم ندارند.

عموم مردم از برگزاری مسابقات بی‌اطلاع هستند

نوری در ادامه افزود: مرحله بعد این است که ببینیم به این اهداف نزدیک شده‌ایم و عملکرد به‌گونه‌ای بوده است که ما را به این اهداف نزدیک کند؟ این نیاز به آسیب‌شناسی جدی دارد برای رسیدن به این موضوع باید پروژه‌های مختلفی تعریف شود. در بُعد اهداف داخلی این سوال مطرح است که جذابیت مسابقات به حدی بوده است که مردم روز به روز به قرآن گرایش پیدا کنند. بسیاری از همکاران من اصلاً خبر ندارند که مسابقات بین‌المللی قرآن در تهران برگزار شده است، در صورتی که ۱۵ سال قبل که مسابقات در حسینیه ارشاد برگزار می‌شد، مردم بیشتر در جریان مسابقات بودند، این در حالی است که امکانات بیشتری در اختیار مسابقات قرار گرفته و علت این مسئله باید ریشه‌یابی شود.

وی افزود: در بُعد هدف تخصصی مسابقات که باعث شده تلاوت‌ها رشد کند، باید گفت شاید برخی استانداردها را بالاتر برده باشد، اما در این بخش نیز واقعیت این است که وقتی خروجی مسابقات بین المللی یک نفر باشد، آیا واقعاً سرخوردگی برای قاریان دیگر ایجاد نمی شود؟ آیا این باعث کاهش انگیزه بقیه که پشت سد رتبه مانده‌اند، نمی‌شود؟ آیا مسابقات باعث ایجاد استرس‌های فراوان نشده است، اگر شده، چرا اینگونه شده است؟ البته تلاش شده است تا این استرس‌ها کاهش پیدا کند، اما مسئله اینجاست که طرح‌های ارائه شده موازی همین مسابقات است. قرار شده است تا طرح ارزیابی قاریان برگزار شود تا مسابقات از لحاظ بُعد تخصصی تلاوت، کم‌‌رنگ شود، اما الان هم ارزیابی برگزار می‌شود و هم مسابقات اوقاف با همان قدرت پیگیری می‌شود.

نوری تصریح کرد: به جای اینکه بیاییم مسئله را حل کنیم مدام به آن دامن زده و مسائل دیگری را به آن اضافه می‌کنیم، ما نمی‌خواهیم قدردان تلاش‌ها نباشیم، اما اینها مشکلاتی است که در این عرصه وجود دارد و روز به روز بر آن افزوده می‌شود، چرا باید خروجی مسابقات به جایی برسد که یک قاری ناراحتی خود از قاری دیگر را علنی کرده و در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارد.

وی در پایان صحبت‌های خود خاطرنشان کرد: اهداف مسابقات، اهداف درستی است، اما باید اَشکال درست شود، ما در مصر، مسابقات قرآن داریم و هر روز قاری تولید می‌کنند، شاید کیفیت قاریان آنها از ایرانی‌ها کمتر هم باشد، اما به ایران می‌آیند و تحویل گرفته می‌شوند. یکی از اساتید مصری می‌گفت که ارزش قاریان مصری اندازه ارزش یک وزیر است، ما اگر می‌خواهیم از مصر تقلید کنیم باید یک فکر جدی انجام دهیم. آنها قاریان را در الازهر تربیت می‌کنند و انواع و اقسام علوم را به آنها آموزش می‌دهند تا جایی که فقه را یاد بگیرد. آیا قاریان ما نیز اینگونه‌اند؟ قاریان ما حتی نمی‌توانند عربی صحبت کنند. ما اگر بخواهیم از مصر تقلید کنیم باید طرح ارزیابی درست اجرا شود و مسابقات کم رنگ‌تر شود. به عنوان مثال می‌توانیم یک تیم ملی قرائت قرآن کریم داشته باشیم که برد تبلیغاتی بسیار بیشتری به همراه خواهد داشت. 

در ادامه داوود جعفری به تکمیل صحبت‌های مسعود نوری پرداخت و گفت: فضای رقابت‌های فعلی شایسته نیست و رقابت‌ها ناسالم شده است. قاریان و حافظان ما قبلا به هیچ وجه اینگونه نبودند. در سال ۷۶ من دعا می‌کردم که کریم منصوری رتبه اول را کسب کند با اینکه رقیب من بود، ما در مسابقات اینگونه بودیم، اما الان اصلا اینگونه نیست! آیا واقعاً از مسابقات این را می‌خواهیم؟