به گزارش
مبشرین، شیخ محمود ابراهیم سلامه به عنوان پیرترین خوشنویس جهان جعهان اسلام، تنها شهروند مصری بود که قرآن را با خط ثلث خوشنویسی کرد؛ وی همچنین کتابت ششمین قرآن با خط ثلث را در ۹۵ سالگی آغاز کرد.
شیخ محمود سلامه جمعه گذشته(۱۴ مهرماه) در سن ۹۸ سالگی دار فانی را وداع گفت، او در واپسین سال‌های حیات نیز با وجود کهولت سن از حافظه‌ای قوی و قلبی سالم برخوردار بود که موهبتی الهی محسوب می‌شد، این هنرمند مصری در تفکر و گفتار نیز فردی توانمند بود.
کاتب قرآن مشهور مصر در تعدادی از روزنامه‌ها و نشریات مصری و عربی نیز قلم زد و تابلوهایی مزین به هنر خود را در مساجد داخل و خارج از کشورش به یادگار گذاشت. قرار بود نام وی به عنوان پیرترین خوشنویس قرآن نیز در کتاب رکوردهای جهان(گینس) ثبت شود.
پایگاه خبری الاهرام مصر در سال ۹۳ و در زمان حیات مرحوم محمود سلامه گفت‌و‌گویی را با وی انجام داد که اکنون به بهانه پنجمین روز درگذشت خوشنویس قرآنی مصر از نظر می‌گذرد:
ابتدا از مشهورترین اساتید خوشنویسی خود و مختصری از فعالیت‌هایتان برای ما بگویید:
سید ابراهیم، علی بدوی، رضوان، غریب، مصطفی غزلان بیگ، المکاوی و محمد حسنی از اساتید من بودند؛ اما رابطه‌ام با استادم سید ابراهیم خیلی صمیمی بود؛ به نحوی كه پس از پایان درس و مدرسه و زمانی که به مدرسه خوشنویسی در شیفت بعد از ظهر می‌رفتم، او مرا به دفترش که نزدیک مدرسه بود، دعوت می‌کرد و من به آنجا می‌رفتم و تا زمان شروع کلاس‌های مدرسه خوشنویسی در آنجا به سر می‌بردم.
در دفتر استاد سید ابراهیم در خیابان فاروق(ارتش امروزی در مصر) با استاد «کامل الگیلانی» آشنا شدم و در محضرش تلمذ کردم. در سال ۱۹۳۹ بود که در مدرسه آموزش خوشنویسی نفر اول شدم و بعدها هم آموخته‌هایم در خوشنویسی فارسی را کامل کردم.
درباره شاخص‌ترین کارهایی که در عرصه خوشنویسی برای نشریات و رسانه‌ها انجام داده‌اید، توضیح دهید.
از جمله این فعالیت‌ها می‌توانم به نوشتن عناوین فیلم‌های مستند در استودیو «نحاس» مصر به تهیه‌کنندگی حسن فؤاد، هنرمند مصري، خوشنویسی جلد نشریه «صباح الخیر»، خوشنویسی تابلوهای متعدد برای تعدادی از مساجد اشاره کنم، همچنین دوبار در نمایشگاه‌های گروهی در سالن هنرهای تجسمی خانه اُپرای مصر شرکت کرده‌ام و در زمینه خوشنویسی عربی هم تألیفاتی دارم.
برای شرکت بین‌المللی «صخر» هم آثاری را با حروف نسخ و دیوانی کتابت و در مسابقات بین‌المللی خوشنویسی اصیل عربی با وجود کهولت سن شرکت کرده و تاکنون به نام مصر موفق به دریافت چهار جایزه جهانی شده‌ام.
شما کاتب نام عوامل و بازیگران فیلم الرساله(محمد رسول‌الله مصطفی عقاد) هستید؛ چطور شد که برای این کار انتخاب شدید؟
حکایت نوشتن نام عوامل و بازیگران الرساله در تیتراژ از این قرار بود که عبدالرحمن الشرقاوی(از نویسندگان فیلم) که شنیده بود من از خطاطان برجسته مصر هستم، به قاهره آمده بود تا برای این کار از من دعوت کند، در آن زمان من در لیبی بودم؛ به او گفته بودند که من در طرابلس لیبی هستم و وزیر رسانه‌های لیبی(وزیر وقت) از محل اقامت من در نزدیکی دفترش که در نشریه «الامل» واقع شده، آگاه است، منشی وزیر به من گفت: العقاد از تو خواسته است که عناوین فیلم الرساله را نگارش کنی، من هم بلافاصله به لندن رفتم و طی دو ماه این کار را انجام دادم، دو سال بعد هم مصطفی العقاد از من برای همکاری در فیلم عمر مختار دعوت کرد.
از دوره‌ای که در لیبی بودید و تأثیر آن در فعالیت‌هایتان بگویید.
من یازده سال در لیبی بودم و در آنجا با شیخ ابوبکر ساسی، از شاگردان استادم سید ابراهیم آشنا شدم و چند سالی هم به عنوان استاد به ابوبکر ساسی درس می‌دادم، شاگردان دیگری هم داشتم که هنوز هم با برخی از آن‌ها در ارتباطم.
در لیبی بود که استاد «محمد حمام» برای نخستین بار مرا به شرکت در نمایشگاه خوشنویسی طرابلس تشویق کرد و در زمان اقامتم در لیبی نخستین قرآن را برای دبیرخانه دادگستری این کشور کتابت کردم.
شما تاکنون چندین قرآن را خوشنویسی کرده‌اید، از چه زمانی به این کار معنوی روی آوردید؟
زمانی که در نشریه «الامل» مشغول بودم، نامه‌ای از دبیرخانه دادگستری لیبی برای سردبیر این نشریه آمد که در آن از او خواسته بودند که اجازه بدهد من قرآنی را به روایت قالون برای این سازمان در غیر از اوقات کاری کتابت کنم، این کار را طی یک سال و نیم در خانه انجام دادم؛ اما بعد فهمیدم که به سبک مصری علامت‌گذاری و کتابت را انجام داده‌ام و پس از بازگشت به قاهره به من اطلاع دادند که نهادهای دینی لیبی با مشاهده این قرآن، متوجه شده‌اند که خواندن قرآن با اسلوب مصری برای لیبیایی‌ها سختی‌هایی دارد و به همین دلیل فردی را مکلف کردند که آن را به طریق مرسوم در کشورشان اصلاح کند. زمانی که این مسئله را فهمیدم، با خودم گفتم ای کاش اصول نگارش قرآن لیبیایی‌ها را می‌دانستم و می‌توانستم خودم قرآنم را اصلاح کنم.
در آن زمان، محمد المعلم، صاحب مرکز انتشاراتی «الشروق» نمونه‌هایی از قرآنی را که در لیبی خوشنویسی کردم دیده بود، بنابراین از من خواست قرآنی را با نام این مرکز به روایت حفص از عاصم کتابت کنم، من هم این کار را انجام دادم و کتابت نسخه جدید قرآن یک سال و نیم طول کشید و در سال ۱۹۸۵ پایان یافت.
محمد المعلم فوت شد؛ اما این قرآن با وجود دارابودن مجوز الازهر و مجمع پژوهش‌های اسلامی مصر رونمایی نشده است.
سپس مرکز انتشاراتی «دارالهدی» در الجزایر از من خواست که قرآنی را به روایت ورش خوشنویسی کنم و این کار را هم در سال ۲۰۰۳ تحویل دادم، آن‌ها هم این قرآن را منتشر کرده و نسخه‌ای از آن را به من هدیه دادند.
بعد از آن هیئتی از لیبی به نمایشگاه کتاب قاهره آمده بود و پس از انجام توافقات، قرار شد قرآنی را به روایت قالون و به سبک رایج در لیبی برایشان کتابت کنم و این قرآن هم در سال ۲۰۰۶ پایان یافت.
در روز تولدم در ۹۳ سالگی هم پنجمین قرآن را با خط ثلث به عنوان سرآمد خطوط اسلامی و سخت‌ترین و زیباترین این خطوط به پایان بردم.
در حال حاضر هم ششمین قرآن را با خط زیبای ثلث در دست نگارش دارم که بیش از نیمی از آن انجام شده و از خدا می‌خواهم که به من عمر دهى تا بتوانم آن را تمام کنم؛ این بود شرحی از دفتر عمرم در عرصه خط و خوشنویسی که امیدوارم خداوند از من قبول کند.
من به خوبی می‌دانم که کار خوب، عبادت است و این را نیز می‌دانم که خوشنویسی آیات قرآن عبادتی در رتبه بالاتر، کم‌نظیرتر و خالصانه‌تر برای خدا است.
زهرا نوکانی